Reisverhaal «The HOPE Chess Tournament in Masoyi»

Zuid-Afrika | 0 Reacties 22 Maart 2009 - Laatste Aanpassing 27 Maart 2009

The Hope Chess Tournament, 2nd edition

 

 

Op zaterdag 21 maart organiseerde ik voor de tweede maal een schaaktoernooi in het schoolgebouwtje van Hope, in de township Masoyi.

Omdat ik het belangrijk vond deze activiteit nog een stimulans te geven voor ik naar België terugkeer, en omdat de vraag kwam van de deelnemers van de eerste editie.

Op 13 december 2008 waren 16 zwarte jongeren, verbonden aan het Hope-project, op mijn uitnodiging ingegaan. 15 jonge gasten, in leeftijd variërend tussen 12 en 20 jaar, en 1 meisje van 16. Sommigen met weinig meer vertrouwd dan de beginselen van het schaakspel, anderen rijker aan ervaring; gasten die op school regelmatig schaakten, al eens aan een toernooi hadden deelgenomen.

2 deelnemers kwamen toe toen het toernooi al begonnen was, waardoor ik ter plekke mijn wedstrijdschema moest aanpassen. Maar iedereen ging ervoor. Ook al was de hele wedstrijd lang niet geweten welke prijzen er te winnen vielen.

Sommigen gingen tijdens een treffen rechtop staan van hun bankje. Een toertje wandelen rond het gebouwtje, om na te denken over een probleem of een strategie. Sommigen zag ik na een verloren wedstrijd achterover liggen in het gras, op zoek naar dat mentale pad van verslagenheid naar berusting en naar nieuwe strijdlust.

Phidisho, een jongen uit de buurt, werd de winnaar van het toernooi. Het soort kerel dat mij in een zet of vijf klem zou zetten, om me daarna in een strategische wurggreep langzaam – of misschien wel erg snel – maar zeker van mijn stukken en uiteindelijk mijn koning te ontdoen.

Omdat niet iedereen gezegend is met evenveel schaaktalent, of evenveel kans heeft om te oefenen, voorzag ik ook een finalereeks B, waar de iets mindere goden om de winst mochten dingen. Doctor, een jongen uit Kabokweni, ging daar met winst lopen.

Terwijl ik druk doende was met resultaten noteren en finalerondes indelen, speelde Bigboy voor chef-kok en chef-catering. Hij kookte samen met Dumisani de kippen die ik kocht, de groenten en de miliepap, in grote zwarte gietijzeren ketels op een houtvuur. Na afloop van het toernooi was er een bord eten voor iedereen. En geldprijzen voor de winnaars en tweeden. Geen grote sommen – de winnaar won 60 rand (wat tegenwoordig nog geen 5 euro is) – maar wel een soort beloning. De jongens vonden het een fijne namiddag. En ik ook.

 

 

Op zaterdag 21 maart rij ik ’s morgens om 8u30 met Collen naar Witrivier. Collen, de 13-jarige zoon van Daniel, verblijft in het weekend op Moyeni bij zijn pa. Hij is vaak liever lui dan moe, maar als hij een duwtje in de rug krijgt, kan hij zich wel smijten in iets. En hij kan schaken. Dus neem ik hem mee vandaag. Iedere extra deelnemer telt.

Want ik hoop op een dertigtal jongeren, maar afgaande op de laatste tijdingen vanuit de verschillende Hope-groepen, vrees ik dat ik ga mogen blij zijn met weer 16 man.

Ik koop drie diepgevroren kippen, groenten en een zak van 5 kilogram mieliemeel. Dat wordt weeral dezelfde maaltijd als de vorige keer, maar veel keuze heb je hier niet, als je geen excessief budget hebt.

In Kabokweni, 25 kilometer verderop, staan aan het huis van Bigboy in Ermelo Trust zes jongens te wachten. “Waar zijn de anderen?” vraag ik Sunboy, “ er zouden er toch tien zijn?” “They are still at school, attending some extra lessons. But we can go fetch them.”

Aldus geschiedt. Aan een middelbare school laden we nog 3 mannen in, en met negen man in de laadbak van de bakkie en Sunboy en Collen naast mij in de cabine, rijden we naar Masoyi. Ik rij niet sneller dan 50 km/u, anders gaat de bakkie aan het slingeren. Overload.

 

Nadat ik de jongens van Ermelo en Collen gedropt heb aan de zandweg die naar het Hope-schooltje leidt, rij ik met Sunboy van Masoyi naar Numbi. Bij het huis van Tembi staan zes jongens. “You guys all play chess hé?” vraag ik. 1 jongen steekt zijn hand in de lucht.

“Okay, get in the bakkie, you’ll learn it there.”

Bij aankomst in het schooltje blijkt dat Bigboy en Fano de tafels die ik gisteren nog kwam afleveren, mooi op een lange lijn hebben geplaatst. Zoals op een echt schaaktoernooi. Knap gedaan. Vanwege een tekort aan stoelen, hebben ze bakstenen genomen en daar een oud deken over gedrapeerd. Op elk van de twaalf tafels staat een schaakbord. Daarvoor moest ik de voorbije week de schaakborden van alle groepen ophalen.

De ruimte oogt beeldig.

Terwijl we wachten op de deelnemers van de wijk Mafifty (in Masoyi zelf) leg ik de kids van Numbi uit hoe schaken werkt. “Nu nog wat oefenen,” glimlach ik tenslotte, “en dan straks toernooi. Good luck.”

Om 13 uur is de laatste deelnemer toegekomen. Bigboy wil zelf ook naar de zege meedingen. Het koken is toch achter de rug, de catering zal hij tussen zijn wedstrijden wel doen.

Geen probleem, zo is er 23 man om te spelen. En een fijn gegeven. Bovendien is Bigboy lang geen slechte schaker. Indien ik zelf nog meespeelde, kwamen mijn voorronde-groepen perfect uit op 6 man per poule. Ik overweeg het twee seconden. Dan besef ik dat dit onmogelijk zal zijn. Want als ik iedereen zelf zijn resultaten in de tabel laat schrijven, wordt het een puinhoop.

Hop, daar gaan we van start. Stilte daalt neer over de lange rij tafels. Hoofden buigen en fronsen in de diepste concentratie. Snelle handen schuiven speelstukken over borden, en nemen er andere vanaf.

Noodgedwongen zitten in de voorronde-groepen spelers bij elkaar van een erg groot niveauverschil. Sommige van die wedstrijden zijn op 2 minuten voorbij.

Op andere ogenblikken verdringen de jongens zich rond mij en het tabelbord. “I won!” roepen stemmen die over elkaar heen buitelen, “I won!” “I won!” “I won!”

 

Vandaag zijn er drie finalereeksen.

De spelers die in finale A belanden, zijn degenen die ik daar verwachtte. De sterke spelers van Ermelo Trust, waaronder Sunboy. Verrassend is dat ook Bigboy zich bij de zes beste spelers voegt. Eenmaal daar beland zal hij echter vaak in het stof moeten bijten. Al zal hij wel winnen tegen zijn goeie vriend Sunboy, die nochtans een sterker schaker is. Van je vrienden moet je het hebben.

 

Na 3 voorrondes is het etenstijd. Het is ondertussen 15 uur. Bigboy schept het eten in plastic bordjes, en met zijn allen zitten we in de namiddagzon gekookte worteltjes, paprika, mieliepap en een paar stukjes kip te eten.

 

Collen belandt in de reeks B, en in al zijn jongensachtige hoogmoed kan hij niet wachten om door te stoten naar de finale daarvan. Hij sneuvelt in de tweede ronde van reeks B.

De jongens van Numbi vloeien allemaal naar finalereeks C. Maar er is toch een van hen, en niet degene die al beweerde te kunnen schaken, die in deze reeks uiteindelijk een tweede plaats zal veroveren. Wanneer ik de jongen even gade sla moet ik vast stellen dat hij op een namiddag tijd heel veel geleerd heeft.

 

In Reeks A was het al van vrij ver duidelijk dat Wandile met de toernooiwinst zou gaan lopen. De 17-jarige heeft reeds meerdere schooltoernooien gespeeld en is verduiveld snel. Op het toernooi van december eindigde hij als derde. Voor het toernooi van start ging, daagde hij me uit voor een partijtje. In een mum van tijd zette hij me onder druk. Eigen spel spelen? Vergeet het maar. Anticiperen, meubels redden en uiteindelijk zo lang mogelijk de lippen boven water proberen houden. Frustrerend. Maar wel leerrijk.

 

Sunboy en Skumbhuzo eindigden op een gedeelde tweede plaats en konden aldus beiden op een tweede prijs aanspraak maken. Wat was Sunboy blij met zijn 40 Rand. Kon hij zijn weekabonnement voor de bus volgende week betalen! (Sunboy heeft nu namelijk werk gevonden als magazijnier in een supermarkt in Witrivier. Zijn transport daarnaartoe eet een serieuze hap uit zijn loon.)

 

Bij de prijsuitreiking spreek ik de jongens toe, ik wil hen aanmoedigen om te blijven oefenen, om dit mooie spel te blijven spelen. In de toekomst zullen nog toernooien komen. Dat hoop ik althans in stilte, wat Hope betreft.

Vooral de jongens van Numbi gaan als rijkere jongens naar huis. Een van hen heeft een fles Fanta gewonnen. Ik heb hen ook een schaakbord meegegeven. Om te oefenen thuis. Ze weten nu dat schaken fun kan zijn, en dat zeker een toernooitreffen dat is.

Misschien leren ze zo dat er zoveel dingen zijn waarin je je kunt bekwamen en die het waard zijn om nagestreefd te worden. Die de leegte kunnen verdrijven die anders zo vaak naar het Zuid-Afrika van Aids en criminaliteit leidt.

 

Hm. Zoveel pluimen moet ik nu ook weer niet op mijn hoed steken. Als de jongens een fijne namiddag hadden en een spel leerden, is het ook al goed.

      

 

 

 

 

Fotoalbums van Zuid-Afrika

General (4)

22 Maart 2009 | Zuid-Afrika | Laatste Aanpassing 03 December 2010

Schaaktoernooi Masoyi 21 maart 2009 (5)

22 Maart 2009 | Zuid-Afrika | Laatste Aanpassing 22 Maart 2009

Een tiendaagse trip door Kwazulu-Natal (16)

02 Februari 2009 | Zuid-Afrika | Laatste Aanpassing 09 Januari 2009

  • 3 dec. Het onweer komt eraan (dagtocht in Injusith
  • 3dec. Mijn heerlijke reisgezelschap gedurende 8 da
  • 4dec. Wandeltocht door de kloof van Amphitheatre m
  • 30nov. Nice car man! Joe die even droomt...

Schoolbouwwerf en groententuin in Masoyi (10)

26 Januari 2009 | Zuid-Afrika | Laatste Aanpassing 05 Oktober 2008

  • Met Lyna en Neria op de farmschool (wat doet deze
  • Zoals de lucht voor een onweer kan zijn...
  • Een Belg dient een Mozambicaan
  • Werken in de veggie garden

Op zaterdag (3)

26 November 2008 | Zuid-Afrika | Laatste Aanpassing 26 November 2008

  • Mganduzweni (oftewel Klein Brussel) aan het werk o
  • Toeschouwers op die zaterdag in Masoyi
  • Mganduzweni (oftewel Klein Brussel) aan het werk o

Toernooitje op Kelly's Sports Ground op 8 november (3)

26 November 2008 | Zuid-Afrika | Laatste Aanpassing 26 November 2008

  • Speler van Numbi die voorlopig nog niet aan twee d
  • Numbi-team
  • My Arsenal (met Hamnet rechtsboven)

Moyeni Lodge (10)

26 November 2008 | Zuid-Afrika | Laatste Aanpassing 05 Oktober 2008

  • Uitzicht van op de zandwegel naar Moyeni Lodge
  • Met Ranza bij valavond
  • Bougainvilleas in de tuin
  • November, geboren op 19 november

Farmschool (2)

29 Augustus 2008 | Zuid-Afrika | Laatste Aanpassing 29 Augustus 2008

  • Farmschool girls
  • Farmschool boys, overblijvers bij Chinees voetbal

Panoramaroute (24 aug) (2)

29 Augustus 2008 | Zuid-Afrika | Laatste Aanpassing 29 Augustus 2008

  • Blyde River Canyon
  • Blyde River Canyon bij valavond

 

Plaats een Reactie

 

      
This site is only viewable in landscape mode !
Session Tracking