Reisverhaal «De Goudvelden van Victoria»

Australië | Australië | 4 Reacties 18 Oktober 2014 - Laatste Aanpassing 19 Oktober 2014

De goudvelden van Victoria

Op het moment dat we in Melbourne landen is het effectief 35u geleden dat we thuis vertrokken. Veel zien we onderweg niet. Het is nog duister als we in Dubai landen en bij het vertrek korte tijd nadien, zien we dat de hoofdstad Verenigde Arabische Emiraten gebouwd is in de woestijn. De skyline is speciaal, het hoogste gebouw van de wereld (Burj Khalifa, hoogte bijna 830m) is een gebouw dat in de hoogste steeds smaller wordt. De 2 eilanden met palmbomen bij Dubai zijn artificieel waarbij het baggerbedrijf van Jan De Nul, samen met een Nederlands collegabedrijf instonden voor de creatie van deze kunstmatige luxetuinen met enkel privaat stranden. Elke (rijke) inwoner van Dubai heeft zo zijn eigen strand.

In Colombo (hoofdstad van Sri Lanka) evenals in Singapore is het erg warm. Dat laatste kan niet gezegd worden van onze uiteindelijke bestemming Melbourne. We zien daar op een TV scherm dat het in de buurt van Sydney sneeuwt en kinderen met sneeuwballen gooien. Hierbij denk ik dan steeds aan de Duitse benaming Klimawandel.

Het camperverhuurbedrijf ligt op slechts 4 km van de luchthaven, voor de taxichauffeur een veel te korte rit. Hij vindt er dus maar wat op om zijn inkomsten te verhogen. Tijdens de rit vertelt hij ons dat het bedrag op de taximeter moet verhoogd worden met 20 dollar (1 Australische dollar is ongeveer 0,7€ waard) omdat hij moet betalen om op de luchthaven te parkeren. Daarbij toont hij een kaart. Op zijn taxi echter hangt een tarievenlijst uit dat parkeren op de luchthaven 2,7 dollar kost (en misschien moeten we dat zelfs niet betalen). Daarop verbetert hij zichzelf maar en telt bij de meterstand 2,7 dollar bij.

We huren een camper, die al vele maanden geleden is gereserveerd. Maar in plaats van het goedkoper model, dat tussen 2 en 4 jaar oud is en een manuele versnellingsbak heeft (de chauffeur zit rechts zoals in Groot Brittannië) krijgen we een duurder model dat slechts 10.000 km op de teller staan heeft en met een automaat!

kaart van Victoria met Melbourne

Na de taxichauffeur zien we nog een aantal mensen, allemaal erg vriendelijk. Ook in Australië is er een klein gesprekje nodig voordat er iets anders gezegd of gevraagd wordt. Zo iets van
“goedendag, “ hoe gaat het met jou”
“met mij alles goed en met jou?”
Daar kan dan nog allerlei bijkomen zoals
“van welk land kom je?”
“wij zijn Belgen”
En dan , afhankelijk van de herkomst en de (al dan niet) kennis van België wordt er verder gevraagd. We durven niet vragen of ze België wel weten liggen. Sommigen vragen of we Frans spreken, anderen zeggen “nice” of “wonderfull” en dan komen we er iets later achter dat ze als klein kind van Europa naar Australië zijn geïmmigreerd. Voordat we weggaan is er ook een afsluitend gesprekje. Ook met de kassier in de Aldi (!) is er eenzelfde ceremonie.

Melbourne is de hoofdstad van de kleinste staat Victoria met een oppervlakte van bijna 230.000 km² (minder dan 1/30 van het land) en met bijna 6 miljoen inwoners (iets meer dan ¼ van deze van Australië).
We blijven niet in Melbourne maar rijden richting westen.

kaart van Victoria met aanduiding van Ballarat

Ballarat is de eerste, en voor ons meest aangename, stad in de goudvelden die we bezoeken. Hier werd in 1850 goud ontdekt, eerst alluviaal, daarna ook in mijnen. Dat zorgde ervoor dat er een enorme toevloed was aan inwijkelingen was, de meeste mannelijke goudzoekers. Westerlingen kochten de grond voor een appel en een ei op en huurden mijnwerkers in. En voor velen onder hen bracht dit geld in de zak. In het stadje zijn er vele mooie gebouwen uit deze Victoriaanse tijd, de tijd waar koningin Victoria staatshoofd was.
De goudmijnen bleven open tot de tijd dat er recessie kwam en de goudverkoop sterk daalde. Momenteel is er nog een werkende kleine goudmijn, die echter niet kan bezocht worden.

Tijdens de wandeling door de stad langs de oude gebouwen, komen we voorbij de zaal waar vroeger de Goudbeurs was gevestigd met tientallen kantoren van verkopers en kopers.

voormalig goudbeurs gebouw dat nu te huur staat

Nu is er nog een winkel waar goud verkocht wordt.

de winkel waar nog steeds goudstenen verkocht worden

We stappen er binnen en tijdens een babbel met de eigenares krijgen we veel informatie over de Ballarat goudvelden. Ook nu nog zijn er “geregistreerde” goudzoekers, mensen die een vergunning hebben maar als hobby goud zoeken in de “bush”. Zij gebruiken bij hun zoeken gouddetectoren. In Ballarat vinden ze geen kleine korreltjes goud, maar wel goudsteentjes tot goudstenen. Hier worden die goldnuggets genoemd.
Op een monument in de stad met op de top een miniatuur goudmijn bevind zijn een namaak van de Welcome Goldnugget die op 9 juni 1858 gevonden werd. Deze goudklomp woog 62,8 kg en bestaat voor meer dan 99% zuiver goud, dus 24 karaat. Deze goudsteen werd verkocht voor 10.500 pond en later naar Engeland verscheept werd. In Londen werd hij gesmolten en omgevormd tot gouden muntstukken.

Monument voor de pionier-mijnwerkers met een namaak Welcome Nugget

In de goudwinkel verkoopt men nu goudstenen en –steentjes en ook juwelen (9 karaat goud) waar een of meerder goudstenen in gemonteerd zijn.

een hangertje met een goudsteen zoals deze werd gevonden

De dame toont ons ook een vrij zware goudsteen, die ze gisteren heeft aangekocht van een goudzoeker. Voor eenzelfde volume is goud bijna 20 maal zwaarder dan water en bijna 1,7 maal zwaarder zelfs dan lood! Ze geeft het ons in de hand en vertelt dat het 5.600 dollar kost. Dat is meer dan de goudwisselkoers. Maar door de zeldzaamheid van de vorm kan dat voor een hoger bedrag verhandeld worden. Wie koopt deze goudstenen en goudsteentjes? Vooral Chinezen zijn verzot op goud, en ook wel Duitsers, vertelt ze ons.

5.600 dollar goudsteen

In 1852 kwam er een opstand van de goudmijnwerkers tegen de regering omdat hun arbeidscontracten heel veel willekeur toelieten en zijn eerder als slaven werden behandeld. Ze moesten ook een vrij hoog bedrag per maand betalen om goud te mogen delven. Bij het Eureka hotel kwam het tot een bloedig treffen tussen politie en mijnwerkers, waarbij op korte tijd meer dan 20 delvers de dood vonden. Deze Eurekaslag is de enige belangrijk opstand van rebellie die er in Australië heeft plaatsgevonden. Daarom wordt Ballarat ook wel de bakermat van de Australische democratie genoemd. Er is in Ballarat een museum die deze opstand herdenkt.

Eurekavlag

De vrouwen van de wijnwerkers hebben in aanloop naar deze opstand een vlag gemaakt, die het Zuiderkruis symboliseert (zoals wij op het noordelijk halfrond de Poolster hebben).
De middelbare school in Ballarat heeft deze vlag als schild.

schildje met Eurekavlag op het uniform van deze school. De jongen vind het OK dat ik hem fotografeer

Vele van de originele gebouwen hebben nu een andere bestemming.

voormalig gebouw van een ziekteverzekeraar

voormalig bankkantoor, vanaf 1911 gebruikt door zakenmensen

 gebouwd in 1875 als muziekacademie, sinds 1896 als theater gebruikt

Een aantal ervan wordt ingenomen door de universiteit zoals de oude gevangenis. Hier wapperen de Australische vlag, de Eurekavlag en de Aboriginal vlag.

Het voormalig, en nog steeds in gebruik zijnde station heeft een uniek en veilig systeem van slagbomen. Komt er geen trein dan zijn de metalen poorten zo gedraaid dat de sporen geblokkeerd worden. Moet de trein over de overweg, dan worden de poorten gedraaid en wordt de straat afgesloten.

nu kan de trein verder door. De poorten zijn gedraaid zodat de auto’s moeten stoppen

na de doortocht van de trein draaien de poorten zich zodat de overweg weer kan gebruikt worden

In Ballarat is er naast al de fraaie gebouwen en standbeelden van beroemdheden uit de geschiedenis, ook de Art Gallery. Het is het oudste provinciaal kunstmuseum in Australië, gesticht in 1884.

standbeeld van Koningin Victoria, die het charter heeft ondertekend waardoor Australië zelfstandig is geworden

 het museum heeft binnen een mooie constructie

De kunstwerken dateren vanaf de opening tot heden en zijn allemaal van de hand van (al dan niet ingeweken) Australiërs.

Ballarat Art Gallery werk van Robert Dickerson (°1924 in Australië) met als titel Wynyard Station, een werk uit 1960

Ballarat Art Gallery, Abstract with aboriginal motiv van James Cant (°1911, + 1982 beide in Australië), gemaakt in 1947

Er zijn ook een aantal Aboriginal werken, gemaakt op boomschors.

Ballarat Art Gallery, werk van een aboriginal artiest John Mawurndjul (°1952) met als titel Mardayin design, gemaakt in 2004 op boomschors

niet te geloven in dit Ballarat Art Gallery, het werk Bruges van David Davies, geboren in Ballarat in 1864 en er in 1939 gestorven. Het werk is gemaakt rond 1910

Daarnaast is er een zaal gewijd aan de tijd van de mijnwerkers, vele ervan zijn gemaakt door de Oostenrijkse schilder Eugene von Guerard, die tussen 1852 en 1882 in Australië heeft gewoond en geschilderd

Ballarat Art Galley, werk met als titel Old Ballarat as it was in the summer 1853-1854, doorEugene von Guerard (°1811, +1901)

Ballarat ligt op 468m hoogte, een klein stukje in het binnenland en er heerst zeeklimaat. De zee is de zuidelijke koude oceaan die zijn invloed uitoefent op het land. Als we in Ballarat zijn is het er wel duidelijk kouder dan normaal, 13° overdag en 2 tot 3° ’s nachts. We zullen nog 2 dagen moeten wachten op warmer weer.

o wee, als iemand in Australië alcohol geeft of verkoopt aan iemand die al dronken is. De bedragen worden gehalveerd als je aan kinderen alcohol geeft of verkoopt, zonder pardon

Wat verder noordelijk ligt Castelmaine, een stadje in het gebied van de goudvelden. Dit is voor ons een uitvalsbasis om de wijde omgeving ervan te verkennen.  Doordat het slechts op 235m hoogte ligt is de temperatuur er hoger.

kaart van Victoria met Castlemaine

het is lente, tussen de straatstenen zien we in Castlemaine mooie bloemetjes

De weg naar Castlemaine loopt door lichtglooiend gebied met verschillende eucalyptusbossen, gemengd met pijnbomen. Voorts is er veel weideland, telkens met een oppervlakte waar landbouwers in Europa maar van kunnen dromen. Het grootste deel ervan wordt begraasd door rundvee van verschillende rassen. We zien ergens een bord voor Agnus, wat verder één voor het Belgische Blauwe ras. Naast runderen zijn er ook hele gebieden waar schapen hun dagelijks voedsel vinden en er is één weide met een grote hoeveelheid paarden.

Castlemaine telt ook wat oude gebouwen, maar ze zijn duidelijk minder mooi dan in Ballarat.

De toeristische dienst bevindt zich in het voormalig Marktgebouw. Een veertigtal jaar geleden werd het bijna met de grond gelijk gemaakt omwille van nood aan een parking. Nu is het gebouw mooi gerestaureerd.

de oorspronkelijke Markethall, nu toeristische dienst

Er staat een duikkamer tentoon gesteld. Ze werd gebruikt om goud tot 100m diep uit de Zuidelijke Stille Oceaan boven water te brengen, voor een totaal van meer dan 5 miljoen dollar.

de duikkamer

Het gebouw dat het kunstmuseum huisvest, herbergt in de kelderverdieping het historisch museum.

in het museum leren we dat het gebied van de goudvelden ooit Aboriginal gebied was. Zij werden enerzijds als slaaf gebruikt, kregen allerlei westerse ziekten waaraan ze stierven en hebben nooit enige vorm van compensatie gekregen voor de hen ontnomen gebieden

een licentie voor de gouddelvers waarop staat hoeveel ze moeten betalen en hun recht om in het gebied te wonen, goud te delven en vee te houden

 2 van de vele affiches waarmee Groot Brittannië probeert Australische (en ook Nieuw Zeelandse) vrijwilligers te ronselen om aan hun zijde tijdens de eerste wereldoorlog mee te vechten

een modern woonhuis in Castlemaine

Bendigo telt wat meer inwoners dan Ballarat. Wanneer einde 19^de eeuw al vele goudvelden in Victoria minder opbrengst gaven, waren deze van Bendigo nog in volle expansie. In Bendigo zijn 2 mijnen voor toeristen geopend. De toegangsgelden zijn echter zeer hoog, dat belet niet dat er hele busladingen toeristen dagelijks aangevoerd worden.
Wij maken een wandeling langs de mooiste gebouwen, die zich meestal bevinden rond het grote, centrale Rosalind park.

het park ligt op de kampheuvel. Van daaruit kon de overheid de gouddelvers in het oog houden. De Goldfield Company heeft er een namaakmijntoren gebouwd in 1931. Van boven heeft men een mooi uitzicht op de stad en de wijde omgeving

Deze tribune met uitzicht op een ovaal sportplein heeft 2000 zitplaatsen. Aan de achterzijde zijn er luiken met schuine lamellen, de airco uit de tijd van toen

lantarenpalen staan nergens als “oud” of “origineel” vermeld, ze passen wel in het kader

Alexandra fontein van 1881 is vernoemd naar de toenmalige prinses van Wales

dit gebouw dateert uit 1871 nadat de vorige 2 door brand werden verwoest door een brand. Op de eerste verdieping was de Goudmarkt en waren er kantoren van handelaars

en als laatste nog het stadhuis uit 1885

aan de overzijde van de straat zien we een modern gebouw, eigendom van een bank

Zoals in elk van de vorige steden is er hier ook een Art Gallery. Er hangen echter weinig werken van Australische kunstenaar, veel meer van onbekende Europeanen.

Bendigo, Art Gallery, Kuta Rorhschach n^o2 van de Australische kunstenaar Ben Quilty (°1973) en gemaakt in 2014

Bendigo, Art Gallery, Incontinent uit 1997 van de Australische kunstenaar Fiona Hall (°1953)

Bendigo, Art Gallery, Young family van Patricia Piccinini (° Sierra Leone in 1965, ingeweken in Australië in 1972). Dit werk dateert van 2002-2003

Maldon is een veel kleiner dorp, ook gesticht door de goudzoekers. Het centrum telt 2 straten.

Buiten het dorp bezoeken we de Carman’s Tunnel Mine, een veel en veel minder toeristische mijnschacht, die bovengronds start en zich in een rotsmassa bevindt. De mijn is gestart in 1882 door de Kwartscompanie. In deze regio bevatten de kwartskristallen op vele plaatsen een zeker goudgehalte. Naast het uithouwen van de mijngangen en de kwartsaders met pikhouwelen, werd het kwarts ook vermalen tot poeder. Het fijne kwartspoeder tastte de longen van de mijnwerkers aan. Uit dit kwartspoeder moesten dan de goudkorrels gehaald worden.

ingang tot de Carman’s Tunnel Mine

kwartsader in het ijzerhoudend gesteente

deze gang wordt verlicht zoals vroeger, met kaarsen

Op andere plaatsen was het goud vermengd met andere metaal(ertsen) en kwam er cyanide aan te pas om het goud af te zonderen. Deze techniek was (en is nog steeds) schadelijk voor de gezondheid en het milieu.
Australië was en is nog steeds één van de grootste producenten van goud ter wereld.

In het gebied van de Goudvelden wordt er nu veel aan landbouw gedaan. Op lokale markten bieden de landbouwers hun producten aan. Die markten vinden maar 1 maal per maand plaats op een dag tijdens het weekend.
We rijden zondag naar Talbot, één van de meest bekende boerenmarkten in de regio.

Al gauw merken we dat “boeren”markt een erg ruim begrip is. Naast de zeer veel afgeleide producten van de land- en tuinbouw, zijn er ook heel wat kramen met, om het met een mooi woord te zeggen, tweede- of derdehands gebruiksvoorwerpen.

al de stukken zeep, die op de markt in Talbot verkocht worden, zijn gemaakt uit geitenmelk met natuurlijke geur- en kleurstoffen

vele mensen houden hier een huisdier, waaronder vele vogels

en er moet wel minstens 1 kraam met dierenvoedsel staan

ze zijn talrijk aanwezig maar moeten kort aan de leiband gehouden worden en eventueel een muilkorf dragen

Australië, het land van de eucalyptus telt vele soorten van deze familie. Hier kan men hout laten zagen op maat uit één van deze “gum trees”

deze boerderij verkoopt op de markt geen massa’s dieren, wel hebben ze enkele jongen mee ….

Voor 4 dollar mag een kind de dieren komen vasthouden en aaien. En dan ….mama, mag ik dat hebben….

de kinderen genieten er helemaal van

het enige echte kraam met (biologisch geteelde) groenten

het (erg lekkere) brood wordt in dit kraam gebakken en verkocht

naast echte bloemen worden er ook houten verkocht. Plastiek is taboe op de boerenmarkt

de markt is ook een ontmoetings- en eetplaats voor de mensen uit de regio. Wij hebben geen andere toeristen gezien

In de tweede helft van de 19^de eeuw, de gouden tijd, waren er in Talbot 56 hotels en leefden er 33.000 inwoners. Nu wordt het dorp slechts 1 maal per maand voor 4 uren uit zijn slaap gewekt.

het huis achter het “kraam” is één van de meest moderne

boccia is dé gezelschapssport onder niet meer zo jonge mensen. In elk dorp is er een perfect onderhouden plein waar strenge kledingvoorschriften gelden

de ballen zijn niet perfect rond. Ze moeten dus met precisie gehanteerd worden
Maryborough is een groter stadje waar vooral het oude, gerestaureerde station bekend is.

het centraal gedeelte van het immense station

Tijd nu om de telelens boven te halen voor natuurfotografie…..
In het park naast de camping horen we al van ’s morgens vroeg vogels zingen en krijsen. Nu krijgen we ze in beeld.

de Zwartrugfluitvogel (Gymnorhina tibicen terraereginae) krijst zoals een ekster

de Wenkbrauweend (Anas superciliosa) heeft nu vele kleine kuikentjes
…in mei legt elke vogel een ei, geldt maar in het noordelijk halfrond…..

de Manangans (Chenonetta jubata) is een sierlijke vogel

de naam van deze boom ken ik niet, maar de manier waarop de naalden ingeplant zijn, is wat anders dan bij de gekende pijnboomsoorten

de Roze Kakatoe (Eolophus roseicapilla) verblijft ook op de grond, maar gaat vlug vliegen

Pennantrosella (Platycercus elegans) heeft felle kleuren

Kookaburra (Dacelo novaeguineae) is een Australische variant op de Ijsvogel

de Maskerkievit (Vanellus miles novaehollandiae) is heel mensenschuw