Reisverhaal «wandeling 10, West-Vlaanderen, Hertsberge»

en nu eens dichtbij: Vlaanderen wandelland | België | 0 Reacties 05 November 2020 - Laatste Aanpassing 18 Oktober 2020

Wandeling 10, West-Vlaanderen, Hertsberge

Vandaag trekken we naar West-Vlaanderen, niet ver over de grens met Oost-Vlaanderen


op deze kaart van West-Vlaanderen is …

 … het provinciaal domein en bossen Lippensgoed-Bulskampveld aangeduid

Het domein ligt in het Brugse Ommeland. Wij maken een wandeling van iets meer dan 11km, over vooral vlak terrein. Men kan op verschillende plaatsen starten, wij rijden naar de kerk van Hertsberge (E40 afrit Oostkamp-Hertsberge of E40 afrit Beernem en dan via het centrum van Beernem)

het startpunt van onze, in rood gemarkeerde, wandeling is met de blauwe pijl aangeduid

Achter de kerk is er een kleine, niet aangeduide, parking

de achterzijde van de kerk

Een beetje merkwaardige geschiedenis over de kerk (https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/88145)

Van oudsher is Hertsberge kerkelijk een deel van de gemeente Oostkamp, dat in de loop van de 19de eeuw drie parochies heeft: de Sint-Pietersparochie in Oostkamp, de Sint-Elooisparochie te Ruddervoorde en de Sint-Amandsparochie van Wingene. Met de komst van barones Le Candèle de Gyseghem-de Robiano (1800-1888) verandert alles. Zij laat in het gehucht Hertsberge het kasteel "Bulskampveld" (cf. Kasteeldreef) bouwen met daarbij een kapel, toegewijd aan de Heilige Jozef, waar de liturgische plechtigheden voor alle buurtbewoners plaatsvinden. Na het overlijden van de barones in 1888 zoekt haar erfgenaam, baron d'Huart de Broqueville, contact met het bisdom om van Hertsberge een afzonderlijke parochie te maken. Baron d'Huart, afkomstig van Postel, heeft namelijk weinig voeling met Hertsberge en wil de kapel sluiten, wat nadelig zou zijn voor de naburige bewoners. Baron Rapaert de Grass, kasteelheer van het kasteel van Hertsberge (cf. Proosdijstraat nr. 38), en baron d'Huart zijn beide bereid om voor een nieuwe kerk de nodige grond af te staan. Baron Rapaert de Grass wil echter dat de kerk wordt opgetrokken in de omgeving van de proosdij, terwijl baron d'Huart de nieuwe kerk wil bouwen in het Bulskampveld. Aangezien de kern van Hertsberge zich in de tweede helft van de 19de eeuw onder invloed van het kasteel "Bulskampveld" verplaatst heeft van de omgeving van de proosdij naar de wijk Bulskampveld, kiest men uiteindelijk om ook daar de parochiekerk te bouwen. Baron d'Huart schenkt de grond voor de kerk, de pastorie met aanhorigheden (cf. nr. 2) en voor de aanleg van een kerkhof (cf. z.nr.).
In 1890 keurt de gemeenteraad van Oostkamp, onder het voorzitterschap van burgemeester Louis de Bie de Westvoorde, de oprichting van de parochie Hertsberge goed. De parochie Hertsberge wordt gesticht op 5 mei 1891 met als patroonheilige de Heilige Johannes, als verwijzing naar de toenmalige Brugse bisschop Mgr. Joannes Faict. Op 13 mei 1891 bekrachtigt deze bisschop de oprichting van de parochie en op 15 mei wordt de eerste pastoor, E.H. Cyrille Delbaere, aangesteld. Op 11 december 1891 beslist de gemeenteraad van Oostkamp dat er ook een weg moet aangelegd worden, die de toekomstige kerk met de toenmalige Aardappelstraat, thans de Proosdijstraat, verbindt (cf. Rapaerstraat). De bouw van de kerk duurt van 1892 tot ongeveer 1895. Het torenuurwerk, vervaardigd door horlogemaker Ghekiere uit Dentergem, dateert van 1897. De omgeving van de kerk wordt in 1898 verhard met kasseistenen conform het ontwerpplan. De kerk wordt in 1901 door Mgr. Waffelaert plechtig ingewijd. Na een brand in 1921 wordt de sacristie in datzelfde jaar nog hersteld naar de plannen van bouwmeester Edward Schelstraete uit Assebroek (°1895, Brugge). In 1964 wordt een vernieuwde torenhaan op de kerktoren geplaatst.

we starten in dreven, bosrijk gebied, maar de gronden behoren tot (zeer) grote privé domeinen met dito villa’s, afsluitingen en gesloten poorten

Er zijn nog heel weinig bloeiende planten, de mooie kleuren komen nu van de bladeren in herfsttooi

blad van de Noorse Esdoorn waar de bladranden beginnen te verkleuren

in dit gebied zijn er heel wat knooppunten, maar we volgen geen knooppuntenwandeling

eerst wandelen we nog op asfalt

Voor de tijd van het jaar zijn er nog opvallend veel groene bladeren. Een korte tijd geleden verscheen er een artikel over het laat verkleuren van bladeren https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/10/12/weinig-herfstkleuren-in-het-bos-dis-de-reden-dat-bladeren-dit/

we wandelen langs de rand van het gebied Lippensgoed-Bulskamveld, af er toe is er aan de buitenzijde een weide

de meeste villa’s liggen wat verscholen achter hoge omheiningen, mooi gesnoeide hagen of opgeworpen heuvels

al spoedig gaat asfalt over in grint en dan in aarde. Na de vele regendagen is het modderig daar waar nog auto’s (4x4, tractoren en grote graafmachines, vrachtwagens) dezelfde weg gebruiken

gelukkig kunnen we dikwijls nog langs de zijde van het aarden pad stappen, daar is er iets minder modder

het bos zelf is tamelijk ijl

Vandaag is het de wandeling met een grote variatie aan paddestoelen

als eerste zien we de Reuzenzwam, niet de beste vriendjes met de beuk waarop deze zwam parasiteert, lees maar

De reuzenzwam vreet bomen van binnenuit op

De reuzenzwam wordt pas zichtbaar als de vruchtlichamen (de zwam zelf die te zien is) zichtbaar worden. De zwam tast de boom echter onherstelbaar aan. Vaak begint dat al in het kroondak, waar de boom zijn bladeren al begint te verliezen. Als de vruchtlichamen van de zwam boven de grond te zien zijn, is dat alleen maar een teken. Onder de grond en in de boom heeft de reuzenzwam dan namelijk al zijn verwoestende werk verricht. Daar heeft de schimmel de houtvaten al dicht geknepen of is bezig ze dicht te knijpen en daardoor sterft de boom langzaam. Binnen een paar jaar is een boom met de reuzenzwam helemaal afgestorven. Overigens doet de boom wel zijn uiterste best om de reuzenzwam kwijt te raken. Hij maakt extra wortels aan en laat extra hout groeien. Dit gevecht tegen de reuzenzwam kan de boom echter niet winnen. Overigens wordt pas na jaren duidelijk dat de zwam in de boom zit. Dat wordt pas echt zichtbaar als de zwammenlichamen zich openbaren. Zijn die zwammen zichtbaar dan is de ziekte al in een vergevorderd stadium. De zwam blijft overigens gewoon leven als de beuk al dood is. Hij wordt dan wel van parasiet tot saprofyt. Dit is een organisme dat op materiaal leeft dat al dood is.
(https://dier-en-natuur.infonu.nl/diversen/81338-de-reuzenzwam-de-reuzenzwam-vermoordt-beuken.html)

sommige soorten varens zijn bijna helemaal verdroogd, hier is nog wat groen te zien

het doet ons hier denken aan Sint-Martens-Latem. Ook hier grote villa’s langs aarden paden

 een *** B&B, de Heerlijkhyd genoemd

we slaan een zijdreef in, rechts is er een weide met koeien

Wat verder stappen we over de Getebeek. Hier zijn waterbeheerswerken bezig. De waterkwaliteit van de Getebeek was een paar jaar geleden erg slecht, in het gebied waren er bij overvloedige regen enerzijds overstromingen, op andere momenten was er een watertekort

werken aan de Getebeek

hier slaan we een pad in, smal met aan beide zijden een beek

het gebied rechts van ons is voor landbouw voorzien

links is er aan de overzijde van de Blauwhuisbeek een bos. Hier ligt zelfs een brug van het pad naar het bos

soms koeien, hier paarden

en eens een foto loodrecht naar beneden. Hier groeit Groot Touwtjesmos met zijn felgroene kleur

zaadpluizen in het wit, nu een opvallende kleur omdat er weinig of geen bloemen meer zijn

de bladeren van deze zomereik verkleuren nog niet

bij de Wilde Lijsterbes echter krijgen we al schakeringen van geel naar rood-bruin te zien

en hier beginnen de bladranden te verkleuren

en kijk, de Theunisbloem staat nog in bloei, er zijn zelfs nog heel wat bloemen die nog moeten openen

rode bessen van de Egelantier, een soort wilde roos

bomen komen in herfsttooi

leerachtige bladeren van de Amerikaanse eik

het mooie, bijna ronde blad van de Hazelaar

lanen, soms asfalt, soms grind, soms aarde met statige hoge bomen

soms ook pure modder

hier is een mooie houten bank bijna helemaal door struiken en eenjarig planten bedekt …

wie denkt dat het rustig wandelen is in het gebied war villa’s staan, is er aan voor de moeite. Voor eender welke kleine verplaatsing wordt de auto uitgehaald

Na een tijd komen we in de eigenlijke kern van het Lippensgoed-Bulskampveld, tot de 18de eeuw was hier heide en woeste grond. Tijdens de 18de eeuw werd het gebied voor het eerst ontgonnen. Vruchtbare grond werd gebruikt voor de landbouw, de rest werd bebost. Deze bossen trokken de rijke bourgeoisie aan, zij bouwden hier villa’s en zelfs kastelen. Resultaat, bossen, kastelen en kaarsrechte dreven

hier zien we een kaart van het natuur- en provinciaal gebied

daar waar het gebied eindigt bevinden zich grote plantenkwekerijen. Hun rommel ligt ver van hun gebouwen, bij de rand van het natuurgebied

vanaf hier mogen geen voertuigen meer op de paden, evenmin als ruiters

witte glimmende paddestoelen

hier is het bos erg jong, de stammen zijn dun

zonlicht kan doordringen tot op de bodem van het bos

hier en daar worden paden afgesloten, maar als wandelaar vormt dit geen probleem

we komen langs een weide met een erg kleine pony

een van de vele kaarsrechte, lange dreven

kleur in het groene woud

ooit een uitkijktoren om de natuur te observeren, nu onbruikbaar en vervallen

waar voertuigen komen ligt de bodem modderig

moeilijk op foto weer te geven. Het lijkt alsof de groene bladeren van de varen bedekt zijn met glinsters goud

zou de koningin hier geweest zijn? de gedenksteen heeft echter eerder te maken met nonkel Henri …

we komen in de buurt van parking Aanwijs, de grote bezoekersparking met info. Hier wordt nu gewerkt om de parking groter te maken met picknickplekken

enkele banken waar we ons neerzetten om te eten

dit zou het eetbare Stobbenzwammetje kunnen zijn, maar misschien ook op het uiterst giftige Bundelmosklokje

de hoofdlaan in het natuurgebied, van parking Aanwijs naar het kasteel

weer de glimmende witte zwammen, ze groeien enkel op beuken, hun naam is Porseleinzwam. Deze zwammen zijn niet giftig, maar ook niet lekker om te eten

de onderzijde van de Porseleinzwam

in dit gebied staan heel wat beuken, schimmels vinden dus substraat genoeg om van te leven …

we komen aan een rotonde in het bos, heel wat boswegen komen hier samen

er staan hier veel en vrij hoge rododendronstruiken, sommige met reeds grote knoppen, anderen hier en daar al in bloei. De natuur is door de warmte helemaal haar ritme kwijt

de Gewone Zwavelkop is een veelvoorkomende paddenstoel. Ze groeien in grote groepen op dood hout

het Heksenschermpje is giftig maar in kleine hoeveelheden niet dodelijk

naast de zwammen kan de stam van beuken ook door kanker aangetast zijn, veroorzaakt door een schimmel

 op verschillende plaatsen in het bos zijn er sporen van tijdelijke beekjes

in dit centrale deel van het bos zijn er verschillende, kaarsrechte boswegen

en dan komen we bij de stallingen van het kasteel

De eerste heer van het Bulskampveld, Lambert Malfait, liet zijn hoeve tot kasteel verbouwen. Het huidige kasteel, een sober neogotisch landhuis, dateert uit 1892 en kreeg het gezelschap van een koetshuis, koeien- en paardenstallen, een ommuurde moestuin en een watertoren. Als kers op de taart werd het park in Engelse landschapsstijl aangelegd. Dit alles doorbreekt het stramien van de rechtlijnige dreven. (https://www.beernem.be/product/414/kasteel-bulskampveld)

In 1838 kocht de familie de Meeus het domein. Het huidige neogotische  kasteel dateert van 1893 en werd gebouwd in opdracht van graaf  Henri de Meeus, die vanaf 1880 op het domein naar steenkool boorde. Echter, nadat op 350 meter diepte hard gesteente werd gevonden, werd het project in 1898 stilgelegd. Men had het Massief van Brabant  bereikt zonder de steenkool te vinden die meer naar het zuiden wel voorkomt in het Synclinorium van Namen.  De geboorde put werd als artesische waterbron gebruikt.

De familie Lippens  (o.a. Fortis bank en burgemeester Knokke)  verwierf het goed in 1904 en richtte het kasteelpark in. Sinds 1970 is de provincie West-Vlaanderen eigenaar van dit Provinciedomein. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Lippensgoed-Bulskampveld)

ons wandelpad geeft uit op het kasteel, in bakstenen gebouwd

op het eerste zicht doet het gebouw me denken aan een klooster-kerk

Lees je graag wat info over het kasteel: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/88988

De wandeling gaat verder in het park

op een weiland, niet ver van het kasteel verwijderd, bevindt zich een grafsteen

de denksteen

(https://bel-memorial.org/cities/west-vlaanderen/beernem/beernem_gedenksteen_bulskampveld.htm) vertelt ons iets over deze 3 mannen, vermeld op de denksteen

Op 6 september 1944 werden Michel VAN HAMME en René PEERS DE NIEUWBURGH door de Duitse troepen gefusilleerd in het groene, rustige kader van het Bulskampveld. Na de geslaagde landing van de geallieerden in Normandië, zakte het moraal van de Duitse troepen. Een regiment Duitsers had zich teruggetrokken op het kasteel van Bulskamp waar ze munitie en bevoorrading opsloegen. Door het inpraten van Graaf Philippe LIPPENS en Henri DIERICKX, bekwam men dat de Duitsers zich overgaven aan de weerstanders. Bij het overbrengen van de gevangenen ontsnapte een Duitser en deze verwittigde de SS-troepen in Brugge, die hun kameraden kwamen bevrijden. Niets vermoedend begaven Michel VAN HAMME en René PEERS DE NIEUWBURGH zich naar het kasteel. Ze werden er onmiddellijk door de verse Duitse troepen gevangen genomen en zonder vorm van proces neergeschoten. Armand DEVOOGHT stootte langs de Wingene Steenweg op een patrouille Duitsers en ook hij werd onmiddellijk afgemaakt (Bron: Site van Reginald BRAET).

de wandeling blijft op afstand van de kasteelvijver

in het park staan mooie, solitaire bomen

op de achtergrond een speeltuin

 naast de vele loofbomen zien we hier een Douglas-spar

 een rond klein gebouw, lijkt op een kiosk. het blijkt echter een kapel te zijn

het vervolg van de paden in het kasteeldomein is modderig tot erg modderig

er kruisen hier heel veel paden. Gelukkig volgen we hier enkele knooppunten zodat we er het noorden niet bij kwijt geraken

hier en daar stroomt water in beken. Misschien was het hier vroeger moeras

bij een open plaats krijgen we weer zicht op het kasteel. Een stevige houten bank nodigt uit tot een korte zit-pauze

enkele dagen voor de sluiting omwille van corona kunnen we hier nog iets drinken. We bevinden ons nog steeds op het kasteeldomein

ook de volgende paden zijn erg modderig

 ook hier geen aaneengesloten bladerdek, nu de bladeren vallen komt het licht nog meer door

ook hier, net zoals op verschillende andere plekken in het bos, zijn bomen omgewaaid

Beuken wortelen immers erg oppervlakkig en bij een stevige storm ligt de stam mét het wortelstelsel omver

het bos wordt meer afgewisseld met weiland, wat verder is een commerciële kruidenkwekerij

het Haarmos op de bodem heeft een opvallend groene kleur

spijtig dat we de frisse herfstgeur van het bos niet kunnen meesturen met de blog …

het water in de beekjes is helder …

 in het ganse gebied bevinden zich naast beuken en eiken, ook enkele kastanjebomen

de Amerikaanse eik, eerder een exoot bij ons die andere bomen minder kans tot groeien geeft

hier in dit vochtige gebied zien we de Geschubde Inktzwam, de opruimer van dood plantaardig materiaal en gedurende het ganse jaar terug te vinden

de Inktzwam kent maar een kortstondig leven, de sporen vervloeien bij rijpheid en druppen als zwarte inkt uit de paddenstoel, waarbij deze na een paar dagen bijna volledig zwart kleurt en er niet veel meer van over schiet

hier is de bodem van het pad bedekt met afgevallen bladeren

 de verschillende soorten esdoorn krijgen in de herfst mooi geschakeerde en gekleurde bladeren

hier en daar steken de beukenwortels deels boven de grond, glad als we er op stappen. Bovendien wordt de wortel gemakkelijker gekwetst en is dan erg gevoelig voor de reuzenzwam, die uiteindelijk de beuk doodt

We komen terug in het villa- en huizengebied en weldra bereiken we weer op de parking bij de kerk van Hertsberge.

 

Print Friendly and PDF

 

 

 

 

Plaats een Reactie

 

      
This site is only viewable in landscape mode !
Session Tracking