Reisverhaal «Cuba: westelijke provincie Pinar del Rio»

enkele Antillen | Cuba | 5 Reacties 30 Maart 2014 - Laatste Aanpassing 30 Maart 2014

1. Cuba : we komen er aan!

Cuba is het meest noordelijke eiland van de Grote Antillen.

situering van Cuba

Cuba heeft weinig gemeen met Trinidad en Tobago, een heel ander eiland om te bezoeken.

Cuba

Cuba is het grootste eiland in de Caribische Zee. Naast het hoofdeiland komen er nog bijna 4.200 kleine eilanden voor, variërend in grootte. De totale oppervlakte is bijna 111.000 km² (België 30.000 km²). Cuba is een langgerekt eiland met als grootste lengte 1250 km, en als grootste breedte 191 km. Het grootste deel van het eiland is vlak, het hoogste punt in het zuidelijk gebergte is 1974 m.

Ook Cuba is een onafhankelijk eiland, sinds 1959 is het een socialistische staat. De eerste president was Fidel Castro. In 2008 heeft hij, omwille van gezondheidsredenen, het presidentschap over gegeven aan zijn broer, Raul Castro.

In 1492 werd Cuba ontdekt door Colombus en werd het eiland een Spaanse kolonie. Eerst in 1868 kwam er een onafhankelijkheidsoorlog, die na 10 jaar door Spanje werd gewonnen. In 1895 leidde Marti een tweede onafhankelijkheidsstrijd. Toen de nederlaag van Spanje nakend was kwamen de VS op de proppen om hun “bevriend” land te “helpen”. Hierdoor werd Cuba een soort VS kolonie. De VS eigenen zich het recht toe om permanent militair tussen beide te komen en ze hebben de economie van Cuba in handen, waarbij de suikerrietplantages een zeer belangrijk facet vormen. Van die periode dateert ook de VS basis op Guantanamo. Er komt een volksopstand in de jaren ’30 van vorige eeuw en er wordt een revolutionaire republiek in het leven geroepen. Maar na enkele maanden al komt er een staatsgreep waarbij er een rechtse president komt, vriend van het kapitalisme en de VS.

Ondertussen komt het communisme steeds sterker op, naar het voorbeeld van Lenin. Beide groepen komen meermaals in conflict en wederzijds vallen er regelmatig doden.

Uiteindelijk wordt de ultra-rechtse Batista de sterke man, geholpen te land en ter zee door de VS. Hij is een pure dictator, waar de linkste tegenstand als maar groter tegen wordt.
In 1953 doet Fidel Castro met een aantal getrouwen een eerste aanval op een kazerne, maar hij mislukt en vlucht naar Mexico. In Mexico komt hij in contact met een Argentijnse arts, Ernesto “Che” Guevara. Samen met guerrilero’s startten ze eind 1956 een aanval op Cuba, daar worden ze gesteund door o.a. de boeren. Na 25 maanden wordt Cuba bevrijd van de Amerikanen en Batista.

Vanaf 1959 krijgt de revolutie vorm. Het grootgrondbezit wordt afgeschaft, grote bedrijven worden genationaliseerd, lonen worden verhoogd en een aantal basiskosten worden verlaagd. In 1960 voeren de VS een economische blokkade in en drijven ze hun militaire agressie op. Cuba knoopt diplomatieke en economische betrekkingen aan met de Sovjet-Unie en de Oostbloklanden. In 1961 vallen de Amerikanen Cuba binnen, maar die agressie mislukt en de revolutie wordt nog scherper bij gesteld. Door de installatie in 1962 van Russische raketten ontstaat er bijna een nucleaire wereldoorlog. Die raketten keren terug naar Rusland en de dreiging valt weg.

Met de steun van de Sovjet-Unie vaart Cuba een socialistische koers: een bescheiden lokale industrie wordt ontwikkeld, iedereen krijgt werk, de staat zorgt voor gratis onderwijs en gezondheidszorg. In 1972 wordt Cuba lid van de Comecon (een economisch samenwerkingsverband van communistische landen o.l.v. de SU), waardoor de economie helemaal wordt afgestemd op de socialistische landen, maar waardoor Cuba ook eerlijke prijzen krijgt voor zijn grondstoffen

Midden de jaren zeventig wordt een nieuwe grondwet opgesteld met sterke betrokkenheid van de hele bevolking. Elke Cubaan heeft op dat moment het recht een onbeperkt aantal amendementen in te dienen en kan zo mee de grondwet vorm geven. In 1976 wordt bij een referendum de nieuwe grondwet goedgekeurd. De grondwet legt onder andere het kiessysteem en de organisatie van de overheid vast. Dit systeem houdt ook in dat vanaf 1976 verkiezingen worden georganiseerd op gemeentelijk, provinciaal en nationaal niveau. In de jaren zeventig is Cuba zeer actief in het buitenland. Er zijn verschillende militaire missies, vooral in Afrika.

In de jaren tachtig komt in de SU Gorbatsjov aan de macht, die een drastische kapitalistische gerichte hervorming van de Sovjetmaatschappij aankondigt. De Cubaanse leiding wil van deze koerswijziging niets weten. Ondanks de economische afhankelijkheid van de Sovjet-Unie besluit ze zich te herbronnen bij de socialistische beginselen. Deze zogenoemde ‘Rectificatie' (1986-1989) is het Cubaanse antwoord op de perestrojka en de glasnost van Gorbatsjov. In 1989 valt de Suvjet Unie in elkaar en verliest Cuba zijn belangrijkste steun en handelspartner. Hierdoor wordt het ganse productiesysteem in het land ontregeld.

De VS hopen de genadeslag te kunnen toedienen en verscherpen de blokkade met o.a. de Torricelli Act (1992) en de Helms Burton Act (1996). Andere landen worden nu ook onder druk gezet om hun handel met en investeringen in Cuba te staken. Deze economische crisisperiode krijgt de naam ‘Speciale Periode in Vredestijd . Om de crisis het hoofd te bieden worden grondige economische hervormingen doorgevoerd, zoals het in versneld tempo uitbouwen van het toerisme, het aantrekken van buitenlandse investeerders en het legaliseren van de dollar.

Vanaf het einde van 1994 herstelt de Cubaanse economie zich geleidelijk. Na een hele reeks provocaties haalt de Cubaanse luchtmacht twee vliegtuigjes van contrarevolutionaire organisaties neer in februari 1996. Het incident wordt aangegrepen om de economische blokkade te verscherpen. Op het einde van dat jaar verhardt de Europese Unie zijn positie t.a.v. Cuba d.m.v. ‘Common Position’ (Gemeenschappelijke Positie). In de tweede helft van de jaren negentig hebben de terroristische netwerken van Miami het vooral gemunt tegen de ontluikende toeristische industrie. Er zijn verschillende bomaanslagen waarbij één toerist omkomt.

In 1998 brengt paus Johannes Paulus II een historisch bezoek aan het eiland. Rond die periode boekt Cuba nog andere diplomatieke successen en geraakt het land meer en meer uit zijn isolement. Nadat Hugo Chávez tot president wordt verkozen in Venezuela ontstaat een hechte samenwerking tussen beide landen. De economische heropleving zet zich verder. Om de sociale gevolgen van de Speciale Periode op te vangen wordt een Batalla de Ideas gelanceerd: een tweehondertal programma’s om de sociale omstandigheden te verbeteren en het culturele en politieke bewustzijn te verhogen.

Ongeveer gelijktijdig met de invasie in Irak in maart 2003 gaat Washington opnieuw in confrontatie. De zaakgelastigde van de VS probeert de politieke dissidentie te verenigen en te organiseren. Er komen signalen dat na Irak Cuba wel eens aan de beurt zou kunnen zijn. En onder impuls van de CIA ontstaat een golf van vliegtuig- en bootkapingen. Om de agressie een halt toe te roepen worden een zeventigtal contrarevolutionairen opgepakt en een drietal gijzelnemers ter dood veroordeeld. Ondertussen zijn de kaarten in Latijns-Amerika grondig herschud. Er waait een nieuwe linkse wind door het continent. Samen met Venezuela richt Cuba de ALBA, de Bolivariaanse alliantie voor Latijns-Amerika op.

In eigen land lanceert Fidel in 2005 een frontale aanval tegen de corruptie. In de zomer van 2006 wordt hij ernstig ziek en neemt zijn broer Raúl de fakkel over. Hij kondigt vanaf de zomer van 2007 economische hervormingen. In 2008 wordt het eiland zwaar getroffen door drie orkanen. In 2009 wordt Cuba opnieuw toegelaten tot de Organisatie van Amerikaanse Staten.

In Cuba krijgen de meeste mensen een huis en betalen ze geen huishuur. De alfabetiseringsgraad is zeer hoog en de medische zorg hoog. De levensverwachting is er hoger dan in de VS, nl 78,3 jaar. Op het Amerika continent zijn enkel Canada en Chili hoger gequoteerd wat betreft de levensverwachtingen. Het WWF heeft aan het land het label van duurzame ontwikkeling toegekend: een belangrijk deel van het land en de meeste eilanden zijn beschermd natuurgebied.

Maar niet alles in Cuba is koek en ei. Heel veel mensen hebben in de loop van de Castro tijd het land weten te ontvluchten of hebben er (mislukte) pogingen toe genomen.

Op 14 januari 2013 werden de beperkingen op uitreizen uit Cuba opgeheven. Enkel dokters en militairen zijn daar niet vrij in. Cubanen moeten echter in elk inreisland een visum aanvragen, wat tot beperkingen leidt in hun vrije keuze. Vele dissidenten hebben ondertussen Cuba gemakkelijk kunnen verlaten.

Bij verkiezingen is er slechts de Communistische Partij, maar burgers, die niet tot een partij behoren mogen ook opkomen en kunnen verkozen worden.

Dit en nog meer is het land waar we de volgende weken zullen doortrekken.

Ondanks al deze embargo’s zien we bij aankomst op het vliegveld vaan Havana een groot, volledig wit vliegtuigstaan, dat tot geen enkele maatschappij behoort. Blijkt ’s avonds tijdens ons gesprek in Havana, dat dit een gecharterd vliegtuig is, tot geen enkele maatschappij behoort en dagelijks 5x tussen Havana en Miami vliegt, een vlucht van 40 minuten! De kostprijs is vrij hoog, nl. 500 US$ op en neer. Het moet een winstgevende bedoening zijn. De mensen die deze vlucht al namen, vlogen nadien door naar New York voor 200 US$

Na onze aankomst in een casa particular (misschien als homestay vertalen) in Havana, krijgen we heel wat praktische info, op een ludieke manier gegeven door de eigenares.
Ze toont ons de Moneda Nacional, het geld waarmee de Cubanen betalen, en waarin vele prijzen uitgedrukt zijn, en de Peso Convertibile, het geld dat toeristen uit de muur kunnen halen. Dat laatste is 24 keer meer waard dan het eerste. Belangrijk dus dat we de verschillen zien en overal op onze hoede zijn als het over geld gaat.

We hebben een auto gereserveerd, niet zo een oude Amerikaanse, maar wel een Peugeot 301 die slechts 8.000 km op de teller staan heeft. De autoverhuurbedrijven, op een of andere manier in staatsbezit, kunnen wel auto’s invoeren. Dit zijn meestal Geely’s (de Chinese die in Europa niet door de beugel kunnen) en Franse. De afhandeling verloopt vlot, in het Spaans.

Morgen trekken we op tocht door Cuba, eerst richting westen.

2. het westen van Cuba: provincie Pinar del Rio

Voor we naar het westen vertrekken, zien en horen we nog hoe de sociale voorzieningen in Cuba zijn. Gezondheidszorg is zeer goed en volledig gratis.
Mensen hebben een officieel schriftje waar in vermeld is uit hoeveel volwassenen en kinderen hun gezin bestaat. Volgens die gegeven heeft elke inwoner recht op erg goedkoop basisvoedsel: rijst bonen, eieren, kip, ….. . Wat ze in dit systeem aankopen staat vermeld in dat schriftje. Willen ze meer kopen, dan is dat tegen een veel hogere prijs.

Cuba westen 

Als we vanuit Havana richting Pinar del Rio rijden, de hoofdstad van de gelijknamige meest westelijke provincie, zien we overal langs de snelweg mensen staan duimen. Niet ieder die daar staat is even bonafide, dus we kiezen een stel uit. Blijken 2 studenten geologie te zijn die hun thesis maken ergens onder de weg en die ochtend naar Pinar del Rio terug keren. Wij pikken hen op om 10u30, ze staan daar al van 9u! Waarom ze niet met de bus gaan? Die is duur en in vele gevallen al enkele dagen voordien uitverkocht. En er rijden zo weinig auto’s op de weg, dat er lange wachttijden zijn.
Tijdens de weg leren we heel wat over Cuba. Naarmate we dichter bij Pinar del Rio komen worden een deel van de duimers meer agressief. Ze zijn ook in het blauw aangekleed, zodat een domme toerist (zoals wij) . Gelukkig hebben we de studenten mee. Eens in de stad zijn deze agressievelingen nog meer vernuftig. Ze rijden op een fiets midden op de baan zodat we achterop moeten rijden. Hun enig doel is mensen een slaapplaats aansmeren, zelfs al heb je die zelf voordien gereserveerd, om commissie te krijgen. Deze mannen noemt men jineteros. Ook voor prostitutie deinzen ze niet terug. Gelukkig stapt de jongen bij de unief uit, bij het binnen komen van de stad, en rijdt het meisje nog mee tot een eind voorbij het centrum. Ook daar zijn er geen jineteros meer.

Nadien bezoeken we Pinar del Rio en hebben we bijna geen last van hen. We bezoeken enkele typische bedrijven. Het eerste is een tabaksfabriek. In de provincie wordt zeer veel tabak geteeld.

enkel aan de buitenzijde mag er gefotografeerd worden, binnen mag men zelfs geen camera meenemen

Tabaksplanten worden in november-december geplant. In maart (en begin april) worden de bladeren geoogst.

tabaksplanten in bloei, net voor de oogst. De boer mag zelf het zaad niet uitzaaien maar krijgt het van de staat, samen met organische meststoffen en eventueel organische pesticiden

Dan moeten ze een goede 2 maanden drogen in een goed verluchte schuur waarvan het dak bedekt is met bladeren van een soort palm. Hierdoor blijft de temperatuur in de schuur zeer gematigd.

een voorbeeld van een kleinere tabaksschuur

en binnenin de schuur

Daarna komt er iemand van de staat die de oogst controleert en de bladeren indeelt in verschillende categorieën, waarbij de bovenste bladeren van de plant van de beste kwaliteit zijn. Ofwel is het bedrijf een coöperatief en dan gaat de ganse oogst naar de staat. Is het bedrijf in particulier bezit, dan moet de boer 90% verkopen aan de staat en mag hij 10% houden. De bladeren worden dan gefermenteerd waarbij 45 dagen een korte fermentatie is en de minst goede kwaliteit levert. De bladeren van een speciaal soort tabaksplanten fermenteert 3 jaar. Dit is de beste kwaliteit. (de foto’s die hierbij gevoegd zijn, en de tekst over het landbouwbedrijf, komen van ons bezoek aan dat landbouwbedrijf)

op de boerderij gebeurt de fermentatie in een houten bak waarbij de bladeren worden ingepakt in weer een soort palmbladeren. De bak staat dan ook binnen in de schuur

In de tabaksfabriek worden de bladeren stuk voor stuk bekeken en gesorteerd. Daarna gaan ze naar de sigarenmakers. Die nemen bladeren van verschillende kwaliteit, proppen die samen en rollen deze in een ander blad.

het samen nemen van de bladeren

Hierna worden deze basissigaren in een mal gebracht en geperst. De sigaren die bij de boer gemaakt worden, worden niet geperst.

Nadien worden ze weer gecontroleerd. De beste sigaren worden gerold in een speciaal buitenste blad (3 jaar fermentatie) dat toe gekleefd wordt en ook aan de bovenzijde van de sigaar een laagje van dit blad krijgt. Bij de boerderijsigaren komt er geen lijm aan te pas, is het buitenste blad niet van dezelfde kwaliteit en is de vorm van de sigaar niet gestandaardiseerd. De kwaliteit is beduidend minder, want de gids gooit ze na een korte tijd weg.
Daarna wordt elke sigaar in de fabriek in een toestel gebracht waarbij er lucht doorgestuurd wordt. Sigaren moeten immers trekken. Op de 5000 sigaren per dag moet men zo een 250 stuks weigeren. Ze worden terug ontrold en de bladeren worden opnieuw gebruikt.
Daarna is er nog een laatste kwaliteitscontrole op de stevigheid, daarna is er de verpakking.
Men produceert in de fabriek 4 merken sigaren, gaande van enkele US$ per doos (kleine sigaartjes) tot 31 US$ het stuk, hier in het bedrijf verkocht. Deze op de boerderij zijn uiteraard goedkoper. Officieel echter mogen de boeren niets verkopen, maar bij sigaren is dat moeilijk na te gaan, in tegenstelling tot bvb. vlees.

geld dat letterlijk in rook opgaat en ongezonde longen levert

In tegenstelling tot andere communistische staten, is godsdienst belijden, hier toegestaan.

de kathedraal van Pinar del Rio. Ook andere godsdiensten zijn toegelaten

Een ander bedrijf is datgene dat waar Guayabita geproduceerd wordt, een drank op basis van rhum waaraan kleine bessen toegevoegd worden voor de smaakproductie. Gedurende één maand blijven de bessen in de rhum. Daarna wordt rhum en bes gescheiden en gaat de drank voor 1 dag in een groot metalen vat, samen met suiker, kleurstof, smaakstof en nog meer alcohol.

deze besjes zijn kleiner dan 1 aalbes en zitten vol zaadjes

de drank ligt dan gedurende 3 maanden in eiken vaten voordat ze op fles gebracht wordt

enkele flessen afgewerkt product

In elk bedrijf, kantoor, bij bezienswaardigheden, … hangen er gezegden, zinsneden, … ivm het communisme, voor het geval dat …

Het theater in Pinar del Rio is enkele jaren geleden gerestaureerd. Op eenvoudige vraag mogen we binnen. Er is een groepje muzikanten en een zanger aan het oefenen voor morgen. We blijven even zitten en luisteren.

 een straat in Pinar del Rio, soortgelijke zijn er ook in Viñales

Het museum van de natuurwetenschappen is ooit een prachtig gebouw geweest, gebouwd door een Spaanse arts met 10 kinderen. Bij de revolutie is ook dit gebouw aangeslagen door de staat en in verval geraakt. Men zou het binnenkort restaureren.

binnen zijn er nog 2 prachtige deuren te zien

in de tuin is er een aangepaste muurschildering

de restauratie zal heel wat geld kosten

een typisch beeld van een file mensen bij een bankkantoor. Mensen hier hebben geen probleem om uren te wachten

een apotheek heeft hier vooral lege vakken

Alleen al om jineteros overnachten we niet in Pinar del Rio, maar rijden we door naar het veel mooier gelegen Viñales, een rustig dorp zonder die opdringerige mannen.

overal is er een tekort aan openbaar vervoer. Sommige vrachtwagens worden dan ook maar ingezet om massa’s mensen te vervoeren

In Viñales stoppen we bij een eerste huis waar we zouden overnachten, maar geen vrije plaats meer, en misschien plaats bij de buren. Uiteindelijk is er nog een meer verre gebuur. Al die huizen zijn casas particulares, mensen hebben er plezier in en verdienen nog wat geld extra. Ook hier bestellen we voor de eerste avond een maaltijd, en voor de volgende dag een ontbijt.

iedereen zit hier voor zijn huis in een schommelstoel, of binnen in een schommelstoel om TV te kijken, uiteraard steeds met de voordeur helemaal open

en wie denkt dat we in Cuba verhongeren, bekijkt even deze 2 reuzen langoestines.Meestal is een maaltijd varken, kip, vis of langoest (voor toeristen) met daarbij een bord verse groenten (tomaat, komkommer en gesneden witte kool) + rijst + zwarte bonen en dikwijls nog andere zetmeelhoudende knollen. Na een paar dagen bestellen we zelf wat (in de mate dat het in Cuba natuurlijk verkocht wordt) en laten we de rijst en de bonen achterwege.  De prijs van langoest is hetzelfde dan die van varkensvlees of kip of vis.  Enkel rundsvlees is hier onbetaalbaar en staat nergens op het menu.

De vallei van Viñales is een Unesco beschermd gebied en nationaal park. Een belangrijk kenmerk zijn de kalkrotsen, meestal met vegetatie bedekt. In enkele van die rotsen zijn er grotten, caverna’s.

bij de toeristische dienst van het park is er een mooi uitzicht op de vallei

naast de kalkrotsen en grotten is het gebied ook bekend voor zijn tabakteelt.

een kalkrots zoals er wel meer in dit gebied zijn

’s Namiddags bestellen we een excursie in de grootste grot (van Centraal Amerika), met druipsteenformaties. Er is 46 km ontdekt op 7 verdiepingen. Het bezoek met “normale toeristen” is enkel op de 6^de en 7^de verdieping, ongeveer 1,3 km.

de helm met de lamp is noodzakelijk omdat er overal in de grot uitsteeksels zijn

De klim (en later ook de afdaling) naar de grot is vrij steil en ook binnen de grot is het kruipen over grote rotsblokken en soms houten ladders. Gelukkig helpt de gids mij goed zodat mijn knieën het volhouden. “In Cuba is er niets onmogelijk, we hebben de sterke wil om alles tot een goed einde te brengen”.

Deze grot is niet de mooiste ter wereld, maar geeft toch een goede indruk. Elektriciteit ligt er niet, we krijgen een helm met koplamp op. Beiden zijn erg nodig. Het bezoek duurt anderhalf uur.

Langs de weg tussen Viñales en de grot is er een wegwijzer naar Mural de la Prehistoria. Fidel heeft deze reuzengrote rotsschildering besteld, in 1959-1960. Hiermee wil hij een beetje de prehistorie voorstellen, zoals ze eventueel in Cuba, maar zeker elders ter wereld, heeft plaatsgevonden.
Diego Riviera heeft aan het ontwerp van de tekening meegewerkt, maar is hier zelf niet geweest.

momenteel is men bezig deze grote (120m hoog en 480 m breed) rotsschildering te restaureren

overal zijn er kraampjes met fruit. In Viñales zijn dat verplaatsbare karretjes, buiten het centrum zijn dat vaste kraampjes. De prijs verschilt nogal wat (voor de toeristen)

In Viñales wordt er nu carnaval gevierd, het komt overeen met een kermis bij ons met attracties voor de kinderen, wat rommelverkopers, en voor de volwassenen vet voedsel en vooral zeer veel alcohol.

een schommel in een bootvorm

rondzwieren en ter plekke zwaaien. Al deze antieke attracties zouden bij ons misschien grote bijval kennen

een prachtig molentje. En de kindjes hier zijn meer gelukkig dan deze die we op Belgische kermissen zien

elektrische auto’s zoals aan de zee bij ons, hier niet met een batterij, maar verbonden met het stopcontact. Er is een 8 op de grond getekend omdat de kabel niet in een knoop zou geraken

ook een ritje met een geitenkar wordt aangeboden

tussen het brood, dat gemaakt is met varkensvet, leegt men grote stukken vooral varkensvet. De hoeveelheid vlees is erg beperkt

de drankverkopers doen goede zaken. Er zijn taps (vuile blauwe tonnen met bier onder druk) en mensen brengen hun eigen plastiek fles mee om ze te laten vullen. Ook alcohol vaan 30 en 40% wordt goed per fles verkocht. Mensen blijven drinken gedurende de ganse nacht, ze geraken toch niet meer thuis

De moeder van onze gastvrouw verjaart vrijdag en wordt dan 89 jaar. We worden ook op het feest , dat zo ongeveer de ganse dag duurt, uitgenodigd. Plezant om bij de familie betrokken te worden.

zittend de jarige. Vele mensen in Cuba zijn gelukkige mensen

mannen spelen veelal dominospel, en ze genieten van dit eenvoudig spel

een dikke Cubaanse sigaar, een puro, wordt hier nogal wat gerookt

de 01-jarige zus van de jarige helpt in de keuken en filosofeert een hele tijd met en tegen mij

en voor deze avond op het feest, een hele pt uren lang gekookt vet varkensveel, in een broodje

We maken een wandeling in de omgeving met een gids, de eigenaar van het huis waar we verblijven. Hierbij komen we langs de tabaksboerderij, zien we het landelijk leven en komen we dichter bij de rotsen. De gids vertelt ook heel wat over het leven in Cuba.

voor zware lasten (zoals hier zand) gebruikt men een span ossen of koeien, een heel gewoon beeld

de gids met de boerderij-sigaar

ananas wordt gedurende het ganse jaar geoogst. Alles zonder chemische stoffen toe te voegen

en een vogel die mooi zingt (er zijn geen vogelgidsen voor Cuba beschikbaar)

alle bewerkingen op het land zoals ploegen, eggen, zaaien,… gebeurt op deze manier

een mooi landschap in de vallei van Viñales

zoals overal in Centraal Amerika en in het noorden van Zuid Amerika, is de heilige boom, de Ceiba (kapokboom) te vinden. Zelfs bij cyclonen en tornado’s blijft hi overeind

Op bijna 2 uur rijden van Viñales ligt een mooi koraaleiland, hier wordt het een Cayo genoemd. De afstand er naar toe is slechts 50 km maar de weg is niet in goede staat, soms zelfs slecht. We zijn er al aan gewoon om altijd en overal mensen mee te nemen die langs de weg staan om mee te kunnen. Nu hebben we zelfs een kuiken mee, naast de mensen.

De Cayo Jutias is via een dam met het vaste land verbonden. Er staat een reusachtige vuurtoren, gebouwd in 1902 uit metaal.

Het eiland is erg rustig, de Cubanen die hier zien zijn ofwel per fiets, per paard en kar, per vrachtwagen of per schoolbus gekomen. Maar hun aantal is beperkt. Bij het enige restaurant zien we ook een toeristenbus en enkel toeristenauto’s staan.

de reiger zoekt zijn voedsel tussen het zeegras, een onberoerd biotoop waar vissen hun eieren kunnen achterlaten en dat als voedsel dient voor allerlei zeeschildpadden

verder komt er overal op het eiland rode mangrove voor, ook al een ideale broedplaats

spierwit en fijn zand op dit bijna verlaten strand. Voor de kust liggen er nog koraalriffen, het water is vrij ondiep

de mannen per fiets

Na ons bezoek aan Viñales en zijn omgeving keren we terug richting oosten.  Wegens de regen in het westelijk deel van Cuba rijden we Havana voorbij richting oosten.