Reisverhaal «een weekje in het zuidelijk halfrond»

Indonesia: Sumatra en Sulawesi | Indonesië | 5 Reacties 20 September 2017 - Laatste Aanpassing 12 December 2017

8. Rit naar Bukittinggi

De afstand tussen Samosir eiland in Noord-Sumatra en Bukittinggi in West Sumatra bedraagt 535km, een afstand welke onmogelijk in 1 dag kan afgelegd worden.

wat blauw omcirkeld is hebben we al bezocht. De rode lijn is het traject dat we nu de eerste dag rijden, het paarse dat van de tweede dag. De overnachtingsplaatsen zijn in dezelfde kleur omcirkeld
De eerste dag rijden we 255km over grotendeels slechte tot zeer slechte wegen. De rit duurt 8,5u, middagmaal en een namiddagstop inbegrepen.

Wegen worden in Sumatra weinig of niet onderhouden. In het westen van Sumatra komen meermaals aardbevingen (en vulkaanuitbarstingen) voor. Wegen ontsnappen niet aan deze aardverzakkingen, aardverschuivingen of andere vormen van verwoesting.
De enige weg die er min of meer behoorlijk zou moeten bijliggen is de Trans Sumatra Highway, de hoofdweg welke van het uiterste noorden, Banda Aceh, naar het uiterste zuiden (bij de veerdienst naar Java) loopt.
Omdat die weg ter hoogte van Sibolga een omweg maakt, langs deze laatste stad, gaat het meeste verkeer langs de kortere rijweg. Die weg is echter veel te smal en die ligt heel slecht. Vrachtwagens kunnen elkaar niet passeren, dus verstoppingen alom.

De tweede dag rijden we 280 km, nu langs de ene hoofdweg. De rijtijd, inbegrepen 3 stops, bedraagt nu 9u.
Ik leg mijn fototoestel bij mij om indrukken langs de weg, vanuit de auto te fotograferen. Het geeft een beeld van de weg en alles wat er op beweegt, of stil staat.

in stadjes is de rijbaan dikwijls verbreed tot 2x2 rijstroken. Met moeite is er daarvan in elke rijrichting een rijstrook te gebruiken

hier en daar is het asfalt weg en vertraagt het verkeer nog meer

door een verzakking ontstaan er dan trappen, putten of heuveltjes

links staan de busjes te wachten op passagiers

executive heeft hier wel een andere betekenis gekregen

dames met rokken zitten steeds in amazone achterop de brommer

de benzinestations zijn hier van één merk, een staatsbedrijf. In meer afgelegen streken kost de brandstof meer. Er moet steeds in cash betaald worden

daarom is er bij elk benzinestation een ATM waar je geld uit de muur kan halen om te tanken

we rijden door een gebied waar de meerderheid van de inwoners moslim is. Velen dragen witte kledij

een gans dorpje dat bestaat uit kleine houten huisjes, langs de straatzijde nog min of meer OK

maar aaneengesloten achterop, is het geheel een sloppenwijk

overal langs de weg, in de dorpjes, is er reclame voor sigaretten. Het merk is groot aangeduid, de prijs eveneens. Onderaan een afbeelding van een skelet, dat door de tabaksrook aan zijn einde gekomen is

hier is die ene hoofdweg te smal voor 2 vrachtwagens

op vele plaatsen is er een grote moskee in opbouw

mensen staan langs de straat met een mandje om geld in te zamelen om het gebouw te betalen

een markt staat gewoon langs de weg, en in zijstraatjes. Hierdoor versmalt de rijbaan

tuktuks (links) en busjes (rechts) staan aan beide zijden te wachten op klanten. Hierdoor is er hoogstens nog 1 rijbaan vrij, die moet dan door de beide richtingen gebruikt worden. Niemand stoort zich aan deze regeling, niemand maakt zich kwaad, alles verloopt traag, maar rustig

een mooi bebloemd dorp, dat zien we zelden.
vrachtwagens zijn dikwijls overladen, in bochten zwaaien ze dan vervaarlijk naar links of rechts. Af en toe kantelt er dan ook wel eens een vrachtwagen om

we rijden door het gebied van de Minangkabauers, een andere volksstam. Het is hier mooi groen, overal waar mogelijk wordt er rijst geteeld

 in de rijstvelden staan er regelmatig dergelijke kotjes. Hier komen mensen rusten, vooral gedurende het werk op het veld, en wordt er geluncht

regelmatig rijden we over een snelstromende bergbeek, water genoeg

het zijn niet allemaal blikken of houten huisjes. Hier en daar is er een stenen huis, of mooier afgewerkt zoals dit

alles wat geleverd wordt, wordt op straat afgeladen

de oogst van rijst, noten of andere vruchten moet gedroogd worden. Dat gebeurt op de grond. Sommige huizen hebben een betonnen plaat voor het gebouw, hierop wordt er gedroogd. Andere mensen leggen een plastiek vel, bedekt met de te drogen producten, op of vlak naast de rijweg

de rijweg is er voor alles en iedereen. Niemand kijkt rond zich, achter zich op even naast zich. Iedere weggebruiker kijkt hoogstens enkel voor zich, zoals een paard met oogkleppen. Wanneer iedereen dat doet, en uitwijkt of remt voor elk obstakel, gebeuren er geen ongevallen

reisbussen voor toeristengroepen zijn nieuw en worden goed onderhouden

in Sumatra zijn er zeer veel kinderen. Om hen naar school te brengen of hen weer terug naar huis te vervoeren, zijn er ouders welke zelf met hun brommer de kinderen voeren. Kinderen welke geen geld hebben gaan te voet. Zij die geld kunnen besteden aan een busje, betalen voor hun vervoer. Dat de busjes moeten opbrengen door zoveel mogelijk kinderen of jongeren te vervoeren, dat is een vaststaand feit

we verlaten de provincie Noord-Sumatra. Het bord wenst ons goede reis. Het bord dat ons verwelkomt in West-Sumatra is nergens te zien

uniform van moslimmeisjes in deze welbepaalde school

drommen meisjes en jongens komen de schoolpoort buiten

dit kraampje gaat bij de schoolpoort of zelfs op het schooldomein voedsel, en vooral zoetigheden verkopen

feesttenten -voor huwelijks- of begrafenisfeesten, worden ook deels op straat opgebouwd. In elk dorp is er wel minstens één zo een tent te vinden

elk huis dat een tv toestel heeft, heeft een eigen antenne om zenders te ontvangen

drinkwater voor huishoudelijk gebruik ,wordt in grote flessen verkocht

9. van het noordelijk naar het zuidelijk halfrond: we wandelen over de evenaar

het laatste stadje langs deze weg in het noordelijk halfrond, is veel beter onderhouden dan andere plaatsen

 een wereldbol met de evenaar goed aangeduid, is hier het stadssymbool

we zijn bij de evenaar. Onze auto staat nog net in het noordelijk halfrond, wij wandelen over de evenaar en stappen weer in op het zuidelijk halfrond. Speciaal gevoel

vanaf vandaag, en dat voor 6 dagen, vindt hier het Equator Festival plaats, een soort kermis waar ook muziekoptreden zullen zijn

speciale bushalte met de naam “Equator”

het eerste dorp in het zuidelijk halfrond langs deze weg is Bonjol

het officiële aardrijkskundige punt “evenaar”

10. ten noorden en westen van Bukittinggi

Wanneer we in het guesthouse aankomen, zien we dat er een Rafflesia in bloei staat. Rafflesia kennen we van ons bezoek aan Borneo, zo een 7 of 8 jaar geleden.

De Rafflesia arnoldii is de plant met de grootste enkelvoudige bloem, bijna 1m diameter. De plant zelf is een parasiet welke geen bladgroen heeft, eigenlijk een voorwaarde om bij het plantenrijk geklasseerd te worden. Omdat de parasiet geen bladgroen heeft kan hij leven op de bodem van de jungle. Hier komt immers weinig of geen zonlicht door zodat andere, groene, planten weinig tot geen kans hebben om hier te groeien.
199 jaar geleden werd de plant voor het eerst ontdekt door de Engelsman Stamford Raffles. Dankzij de aanwezigheid van de grote vlezige bloem heeft hij de plant opgemerkt en beschreven. De knoppen hebben de grootte van een rodekool. Zowel de bloem als de knoppen groeien rechtstreeks op de wortels van een liaan, familie aan de Wilde Wingerd. De zwamvlok lijkt op deze van een paddenstoel en kan kiemen daar waar de wortel van de liaan beschadigd is.

Momenteel zij er 15 soorten Rafflesia bekend, ze groeien in de tropische gebieden van Maleisië en Indonesië.

De Rafflesia doet er ongeveer 18 maanden over om in bloei te komen. De bloei zelf duurt maximaal één week. De bloem is ofwel mannelijk ofwel vrouwelijk.
Omdat de Rafflesia arnoldii een rotte vleesstank verspreidt, trekt ze aasvliegen aan welke door de stank worden aangetrokken. Pas als een mannelijke en een vrouwelijke bloem gelijktijdig bloeien kan er bestuiving optreden. De kans dat dit gebeurt is erg klein.
Wil je nog meer over deze plant lezen http://www.worldatlas.com/articles/rafflesia-arnoldii-the-largest-flower-on-earth.html

Rafflesia’s zijn meestal niet gemakkelijk te vinden. Slecht hier of daar een lokale inwoners houdt een oogje in het zeil. Als de plant bloeit maakt hij het wereldkundig en de botanici of toeristen betalen dan om bij de plant gebracht te worden, meestal ergens op een moeilijke plaats in de jungle.
Het was door de steile modder ploeteren, af en toe met een slippartij. Onze schoenen waren nog niet gewassen na de jungle in het Leuser Park, nu komt er nog een dik pak modder bij.

Om er te komen wandelen we eerst langs rijstvelden, balancerend tussen aan de ene zijde een bergbeek en aan de andere zijde het rijstveld, beide meer dan een halve meter dieper.

een smal pad tussen de rijstvelden

we zijn verwittigd, er zitten bloedzuigers, dus goede dichtgeweven kledij aantrekken. Met de temperatuur op de evenaar zorgt dit voor een permanente waterstroom, zweet genoemd.

de modder en een steile helling

Enkele beelden van de Rafflesia, hier ten noorden van Bukittinggi in West-Sumatra

een speciale bloem voor de jarige vandaag

Langs kleine dorpjes rijden we van het noorden naar het westen. Hier wonen de Minangkabauers.
Minangkabau is een Maleisische volksstam welke vooral in West Sumatra woont. Ook in Maleisië, Singapore en in Indonesië wonen Mingakabauers.

De mannen van deze moslim gemeenschap houden zich bezig met politiek en religie. De Minangkabau is een matrilineaire gemeenschap. Naamgeving, erfenis, familieband, … alles gaat van moeder op dochter over. Onder invloed van de islam, zijn deze gebruiken sterk afgezwakt.
Verschillende belangrijke Indonesische figuren, zoals de eerste president van de republiek, waren en zijn Minangkabauers.

De Minangkabauers leven vooral in het bergland waar zij de vruchtbare gebieden gebruiken voor de teelt van rijst, groenten en fruit. Als trekdier wordt de buffel gebruikt.

op vele rijstvelden wordt de rijst geoogst, of is al geoogst. Op andere is de nieuwe rijst gepland. Door het warme klimaat en de voortdurende aanwezigheid van water kan er op eender welk moment van het jaar rijst uitgezet worden

door aardverschuivingen komen halve bergen naar beneden

de moskee van het dorpje

in een watervoorraad bloeien een soort waterlelies

typische daken van de Minangkabau. De punten stellen de hoorns van de buffel voor

hier en daar is er een mooi bebloemd gebiedje

We rijden door het bergland langs een nieuw geasfalteerd smal straatje, door mooi landschappen

Makaken komen hier heel veer voor

Eenmaal terug op een hoofdweg gaan we naar een uitzichtpunt op het Maningau meer.
Het Maningau meer is ook een vulkaanmeer, na een eruptie 53.000 jaar geleden. De oppervlakte is ruwweg 20km x 5km.

een mooi Minangkabau huis, gebruikt voor verschillende doeleinden

Op vele plaatsen staan er cacaobomen, geen echte plantages. De mensen lukken de vruchten, drogen de bonen en verkopen ze dan

Het zicht op het 500m lager gelegen meer is meestal niet helder. Ook dit gebied is erg vochtig.

langs het meer liggen meerdere dorpjes, rijstvelden en viskwekerijen

waar het mogelijk is wordt de helling -in feite de vulkaankraterwand- gebruikt voor rijstteelt op terrassen

Boven op de helling zien we heel wat kleine suikerrietvelden, geen plantages.

de veldjes zijn niet erg groot, hier zien we op de achtergrond nog cacao

We stoppen bij een schuur waar het suikerriet geperst wordt voor het ruwe sap

de stengels van het suikerriet

de uitgeperste vezels worden later gebruikt om te verbranden

het ruwe sap komt in een vat terecht, helemaal geen hygiënische regels zoals wij kennen

het ruwe sap wordt door een zeef in een emmer gegoten om de eerste onzuiverheden te verwijderen

Wat verder in de donkere schuur -vandaar de slechte kwaliteit van de foto’s- staan 2 ovens. Vooraan wordt er gestookt, daar is de temperatuur het hoogst. Elke oven bedient een reeks van 4 kamers waarop telkens een pot staat. In de achterste pot wordt de inhoud verwarmd, niet gekookt. Hier giet men het ruwe sap in.

de achterste pot is de meest rechtse. Bij het verwarmen komen onzuiverheden boven gedreven, deze worden met een zeef uitgeschept. Wat later wordt de pot meer naar voor gebracht, hogere temperatuur, weer onzuiverheden verwijderen, enz.

het vuur wordt gestookt met enkele stukken hout, veel suikerrietvezels en rubber!

Op de eerste kookpot staat er een geweven mand. De vezels van het materiaal zorgen voor een bijkomende zuivering van het sap. Deze vloeistof staat een langere tijd te koken.

doordat de vloeistof ook voortdurend ingekookt wordt tijdens het proces, wordt de kleur lichtbruin

wanneer de vloeistof dan zuiver is (?) en voldoende ingedikt, bekomt men een lichte karamelkleur

de erg viskeuze vloeistof wordt geroerd om af te koelen

daarna wordt ze in vormen gegoten. Op andere plaatsen wordt de ruwe suiker in blokken gegoten

de bodem van elk vormpje wordt eerst met water (kwaliteit ?) ingewreven zodat de suiker niet kleeft. Na een korte tijd is de suiker hard en wordt het uit de vorm gehaald

Deze ruwe rietsuiker wordt verkocht aan iedereen die zoete desserts maakt zoals bakkers en snoepgoedfabrikanten. Op de markt zien we blokken suiker

Wanneer we wat later door een vrij verlaten gebied rijden met mooie landschappen zien we plots een Indische varaan (Varanus salvator) voor ons op de weg. Deze dieren kunnen tot 3m lang worden en meer dan 50kg wegen. Het is de grootste hagedissoort ter wereld.
Er is geen tijd om uit de auto te springen, de varaan is immers erg snel. Dus foto door de voorruit van de auto.

op de foto is zeer goed de gespleten tong van de varaan te zien. Eerlijk gezegd we zien de varaan liever van binnenuit dan wanneer we hem of haar op een wandeling zouden tegen komen

Ook hier zijn op de steile hellingen rijstterrassen te zien, een heel werk om die te onderhouden

rijst die er al een tijdje geleden geplant is

rijst welke net geplant is, de terrassen staan nog helemaal onder water

hogerop de vallei is er een uitzichtpunt. De groene kleur van de rijstplant zorgt ervoor dat we steeds opnieuw foto’s nemen

We dalen af richting meer, ook hier weer overal rijstvelden

middagmaal nemen we steeds in een eettentje langs de weg. Hier hebben we mooi uitzicht op de helling richting meer

Eens we beneden zijn bij het meer zien we de omvang van de viskwekerijen. Ik las dat de waterkwaliteit hierdoor slechter is geworden

deze man vangt de vis naast de kwekerijen

We parkeren ons bij de moskee. Zoals op vele plaatsen is ook hier een lagere school in lokalen van de moskee. Morgenavond is het hier feest. De schoolkinderen oefenen voor hun muziek- en zangoptreden

 jongens komen al naar ons toe om op de foto te staan. Zij zingen of dansen niet mee

de meisjes welke niet meespelen staan in de deuropening

of ze zitten te kijken

de meeste zangers en muziekspelers zijn meisjes

maar deze jongen geniet er ook van

iemand speelt af en toe de maat. Het is geen leerling en evenmin een leerkracht

smakelijk!

Op de terugweg zien we een vrouw werken op het rijstveld. Alles gebeurt met de hand, dikwijls in gebogen toestand

11. Bukittinggi

In Bukittinggi komen Minangkabau vrouwen en mannen uit de omgeving naar de markt. Een goed moment om ook langs te gaan. Er zijn 2 reuzegrote markten, één voor niet bederfbare goederen, één voor vers voedsel.

kledij voor moslima én T-shirts worden hier zeer veel te koop aangeboden

gedroogde en gezouten vis hoort ook bij de niet-bederfbare goederen. Gedroogde en gezouten kleine paling wordt op een bamboestaafje verkocht

geen chips en soortgelijke spullen, maar wel alle mogelijke varianten van kroepoek in allerlei vormen en kleuren

vaste winkels in de buurt van de markt verkopen juwelen. Het aanbod is overal wat soortgelijk

op weg van de ene markt naar de andere komen we ook langs armoedige bewoning. Hier staan de zetels buiten

zelfde spel, hier met westerse locaties

bananen zijn hier in overvloed aanwezig en spotgoedkoop

dat geldt ook voor ajuinen

verse sojascheuten

allerlei kleine visjes, geur is om zo snel mogelijk weg te lopen

chilipasta, wordt bij elk gerecht toegevoegd, meestal nog extra in een apart schaaltje. Het eten smaakt hier niet voor de locals, zonder deze chilitoevoeging. Voor ons oneetbaar

levende paling

verse chili’s

daarnaast worden ook heel wat kwarteleitjes verkocht

eieren, een zeer veel gegeten eiwitbron. Bovendien ook erg goedkoop

mensen hebben geen mogelijkheid om koffiebonen te malen. Koffie wordt hier ook in kleine hoeveelheden verkocht

ruwe suiker, in blokken

rijstbloem

het nationale spel domino

In de winkeltjes van het dorp wordt gezouten of gedroogde vis(jes) verkocht

even naar boven kijken in de markt …

net ontwaakt

in de vleeshall wordt vers vlees verwerkt. Hier geen geuren en geen vliegen …

voor veel mensen bestaat hier geen pensioenleeftijd, werken tot het einde …

al heel wat gember verbruikt, in gemberthee. Ik moet altijd wel vragen om weinig gember te gebruiken, dat is dan nog veel meer dan wij in België zouden verbruiken

Terug buiten de markt, een kapperssalon

een stenenslijper. De stenen worden gebruikt in de opzichtige ringen voor mannen

 
zoals zo vele mensen hier, blij om enkele woorden in het Engels te kunnen zeggen

Het waarmerk van Bukittinggi is de klokkentoren. Deze toren werd in 1926 geschonken aan de stad door koningin Juliana. Toen had de toren bovenaan een koepel en een weerhaan. Bij de onafhankelijkheid hebben de Minangkabau een eigen dakje op de toren geplaatst.

bemerk de grijze wolken, enkele uren later valt water in bakken uit de lucht. Nadien is het hier, op de evenaar, kil en dragen mensen een jas of trui! Nooit gedacht dat we hier ook een trui zouden dragen

paardenkoetsen staan hier te wachten op klanten. Voor 10€ kan je een rit van 1u maken door de stad. We zien echter op ons wandeling geen enkele paardenkoets rijden

ook op andere plaatsen is het Minangkabau-dak te zien

toegang tot een school, het dakje is wat roestachtig

de Minangkabauvlag, zowel horizontaal als verticaal te gebruiken

een hoef aan de voet van een paard slaan is niet erg moeilijk, nem een hoef, een hamer en nagels en klaar is kees ….

Iets verder is er een parkje gewijd aan de eerste president van Indonesië, Soekarno. De man werd geboren in Bukittinggi.

Soekarno studeerde in 1925 aan de Rotterdamse Handelshogeschool economie

op panelen aan de muur staan afbeeldingen van het leven van Soekarno, hier als kind

zoals op vele plaatsen ook hier “foto,foto”

Niet ver hier vandaan is er weer een parkje met eetstalletjes, een speeltuin en, wat voor ons meer belangrijk is, het uitzicht op de Sianok canyon.

één van de zichten op de canyon

vaste bewoners van dit gebied, voorlopig hebben ze nog angst van mensen

Daarnaast zijn er nog de Japanse tunnels, een overblijfsel uit WO II toen de Japanners Indonesië hebben veroverd -en de Nederlanders moesten wegvluchten. Bukittinggi herbergde het hoofdkwartier van het Japanse leger op Sumatra. In feite was het tunnelstelsel hun munitie-opslagplaats, aangelegd in 1942. Later leefden Japanse soldaten in de tunnels en werden er ook vergaderingen gehouden. Het geheel van de tunnels is 1,4 km lang en werd door dwangarbeiders aangelegd.

schema van de tunnels

toegang tot het Japanse tunnelcomplex131 treden naar beneden, daarna is alles vlak

de ganse tunnel is spaarzaam verlicht. Gelukkig ligt het pas goed

een zijgang waar munitie lag opgeslagen

vele gangen konden door deuren als deze worden afgesloten

de uitgang, op de weg naar de Sianok canyon

Bij het buitenkomen van de tunnel zijn we op weg naar de Sianok canyon. De canyon zelf bezoeken we met de auto wegens de hevige regenval.

beelden uit de canyon

door de vele regen zijn er waterpoelen ontstaan, dé ideale rustplaats voor buffels

12. noordoosten van Bukittinggi

55km noordoostelijk van Bukittinggi bevindt zich de Harau Vallei, nog net in het zuidelijk halfrond.
Omdat het op donderdag een vrije dag is voor de moslims -vrij betekent dat de scholen, de banken en officiële instellingen gesloten zijn- is het erg druk op de weg, files zoals we ook kennen in België. Het grote verschil met België is dat alles hier veel meer chaotisch verloopt. Busjes en brommers slingeren zich overal tussen. Wanneer een of ander rijk iemand of organisatie de politie inschakelt, dan krijgen die politiebegeleiding en met loeiende sirenes vliegen deze de file voorbij op het rijvlak van de tegenliggers (corruptie is hier erg groot – zie https://www.transparency.org/news/feature/corruption_perceptions_index_2016 Deze tegenliggers worden gedwongen naast de weg stil te blijven staan tot het konvooi voorbij is. Op die manier geraakt de file natuurlijk niet opgelost voor de rest van het verkeer.

Na 2,5 u (voor 55 km) komen we bij de Harau vallei. We zijn nog vrij vroeg -de meeste moslims moeten deze ochtend naar de moskee en kunnen pas later vertrekken. De Harau Vallei is een gebied met veel natuurschoon. Eerst is er de canyon welke wij bezoeken. Daarnaast is er ook de jungle waar zelfs tijgers wonen. Om in dit beschermd gebied te komen moet men met een gids rondtrekken en zijn er meerdere dagen verblijf nodig. We hebben gekozen voor de jungle in het noorden (vorig verslag) en bezoeken hier in Harau enkel de canyon met zijn watervallen.

in de vallei wordt er rijst geteelt

de eerste waterval komt van hoog, de wanden van de canyon zijn meer dan 300m hoog

het water valt ongeveer 5m hoog op een rots. Daar ligt het vol met leidingen om het water op te vangen en naar de huizen te leiden. Dit is het water dat niet wordt opgevangen en in een riviertje terecht komt

in dit gebied wordt hier en daar een toeristisch verblijf gebouwd

de weg naar de eerste waterval gaat over een rivier, die overdekt wordt door een gesloten brug

op weg naar de tweede waterval

tweede waterval

beneden is er een waterbekken waar heel wat jongens een bad nemen

hier staan ze zich in te zepen, zeep met veel schuim

het water verstuift, voelbaar tot op de weg

op de rotsen van de canyon wordt er ook geklommen. Er zouden 300 klimroutes bestaan, voorzien van ogen waar het klimtouw kan aan bevestigd worden

in Europa gaat het over de kwaliteit en de eigenschappen van klimschoenen. Deze man heeft een overhangende route op blote voeten beklommen!

het landschap is hier zeer groen, mede door de vernevelde waterdruppels welke door planten worden opgenomen

op weg naar de derde waterval

de derde waterval, nu met een poel voor de ganse familie

wie thuis niet de mogelijkheid heeft kan zich hier uitgebreid komen wassen, zei het met alle kledij aan

aan de kledij verandert er niets voor of tijdens het verblijf in de grote waterpoel

045

Vandaag eten we saté met Minang-saus en een hele berg rijst -teveel voor ons. Het vlees en de saus, een lokale specialiteit van de Minangkabau, is heel lekker

In de loop van de dag komen er steeds meer en meer Indonesiërs, met busladingen vol worden ze hier afgeleverd.

met dit open voertuig kunnen de meeste mensen op de kleinste oppervlakte vervoerd worden …

004 mensen kunnen bootje varen op een klein kanaal, een geliefde activiteit zo te zien

plaats voor 3 personen en er moet gepeddeld worden

vele mensen zitten in groep te picknicken op de graspleinen

Het groot aantal Indonesiërs leidt ertoe dat heel wat mensen ons aanspreken, meestal voor een (in feite meerdere) foto, meermaals ook om de Engelse taal wat te oefenen, niet dat wij zo goed zijn in Engels. De vraagjes welke op school geleerd worden zijn steeds hetzelfde. De leerkracht komt weer boven in mij: iedereen vragen laten stellen, de meisjes of jongens getallen laten zeggen in het Engels (als ze bvb vragen hoe oud ik ben, hen eens laten schatten). Een meisje heeft zelfs een boekje bij met vragen voor Stephan. Nadien komt dan ook de foto. Onze chauffeur had het gevoel met “celebrities” onderweg te zijn….

eerst vraagt de dochter om een foto, daarna haar mama (zie foto), daarna de néné (oma). De grootoma is het fotostadium voorbij…

ik voel dat de meeste meisjes en dames het behoorlijk warm hebben in hun outfit

er zijn meerdere groepen of groepjes vrouwen die dezelfde kledij dragen

0

één lid van een groep vraagt om een foto en dan wordt iedereen uit de buurt -waarschijnlijk allemaal familie- erbij gepropt

al deze mensen zijn behoorlijk nat (behalve het meisje links die een gesprek begon), ze komen uit het water voor de foto

wij moeten poseren met de verkleedde poppen, dan staat er plots een hele reeks mensen met hun smartphone in aanslag

een lange babbel met heel wat vraagjes. De meisjes zijn ook erg benieuwd hoe we daar in het verre land Belgia leven

na de babbel de obligate foto

Enkele grote plantenzaken proberen exemplaren aan de vrouw te brengen, zonder succes

orchidee

Nepentes, een vleesetende plant

Apenvaren omdat het harig gedeelte lijkt op een aap. Het geheel is een varen

Wanneer we ’s namiddags buiten rijden staat er nog een zeer lange file te wachten aan de kassa

Op de terugweg zien we stoom en zwarte rook welke door de vulkaan Merapi wordt uitgestoten. Deze vulkaan is de meest actieve op Sumatra en ligt dichtbij Bukittinggi.

13, zuiden van Bukittinggi, hét gebied van de Minangkabau

Het Minangkabau volk bevolkt een groot gedeelte van Indonesië en van Maleisië.
Volgens een lokale gids, welke we vandaag uitleg laten geven bij ons laatste bezoek , zou de Minangkabau in het gebied ten zuiden en oosten van Bukittinggi, reeds in de 9^de eeuw aangekomen zijn. Toen zouden er drie clans bestaan hebben, elk voorgesteld door een kleur: zwart, rood, geel. We zagen de kleuren eens als Belgische en eens als Duitse vlag. Volgens diezelfde gids zal in elk van de drie gebieden de kleur verst van de stok, deze zijn van de betreffende clan. Vandaar die wisselende samenstelling.

Minangkabau zouden eerst het Buddhisme, later het Hindoeïsme en nog later de islam omarmd hebben. Volgens bronnen welke ik opzoek zou ook het animisme een belangrijke rol gespeeld hebben.

Feit is dat de wetenschap heel weinig weet en heel weinig heeft onderzocht ivm de Minankabou.

Minangkabou hebben als symbool de horens van de koe (of de buffel?). Deze zijn te zien in de dakstructuur.

We bezoeken verschillende oude Minangkabau-dorpen ten zuiden van Bukittinggi. Ze zijn niet altijd even gemakkelijk te vinden, hier komen immers weinig toeristen, en zeker geen westerlingen.
We hebben in onze planning tijd voor uitgetrokken om dit matrilineair volk te bezoeken.

Pandai Sikat is een dorpje waar al een tweetal eeuwen brokaat geweven wordt, een combinatie van zijde of katoen en goud- of zilverdraad. De meeste doeken en sjaals worden echter uit Java ingevoerd. We vinden nog iemand die enkele rijen aan een brokaatstola toevoegt.

een stukje geweven goudbrokaat

na telkens 2 draden doorgeweven te hebben, moet het patroon weer aangepast worden door bepaalde draden op te halen of andere te laten dalen.

hier in het gebied worden vooral groenten gekweekt, bij het erg waterrijke dorp zijn er veel visvijvers, waarin ook de was en de vaat gebeurt

naast ajuin is de meest gekweekte groende de chilipeper. Chili is een belangrijk specerij welke aan allerlei gerechten in min of meer hoge mate wordt toegevoegd

vervoer van groenten en mensen, allemaal samen de plaats delen. Economisch gebruik van het voertuig

dit vrouwtje is bezig om lange stevige gedroogde grasstengels te splitten. Uiteindelijk worden veel van deze grasstengels samengebonden aan een stok, en er is weer een bruikbare borstel gemaakt

Onderweg komen we mooie natuur en af en toe een mooi gebouw tegen

De Merapi vulkaan, enkel met veel geluk ’s morgens helder te zien

Batipuh heeft nog een actieve Surau, uit het einde van de 19^de eeuw. In dit gebouw komen mensen uit het dorp in de koran lezen of wordt er uitleg gegeven over de koran, hier worden ook de voorouders herdacht, een pre-islamitisch gebruik. Ook ander moslimactiviteiten vinden hier plaats

de Surau gezien vanaf de straat

een oud gebouw met een nog mooi torentje op het dak

We bellen naar een geafficheerd nummer en 5 minuten later komt een oude man de deur openen.

binnen is de ruimte vrij leeg

er staan wat bankjes, we denken om op te zitten. Maar nee, de bankjes dienen om de koran op te leggen waarbij de lezer op de grond zit

we gaan naar de hogere verdieping en komen dichtbij het houtsnijwerk dat de buitenzijde van het gebouw versiert

in principe werden hier geen nagels noch schroeven gebruikt. Het hout zit in elkaar geschoven

nabij de surau staat een bijgebouw met een drum

we zien later op de dag dat een drumgebouw bij een Surau hoort. Meer komen we hierover niet te weten

de drum is gemaakt uit een lange, holle boomstam waar op het ene uiteinde een stuk gelooid koehuid is opgespannen

Minangkabau mannen, vooral de oudere, dragen een omslagdoek met daarover een hemd. Wanneer ze op vrijdag naar de moskee gaan dragen ze daarbij nog een stola

Pariangan is, volgens de overlevering, het oudste Minangkabau dorp. Er staan nog heel wat oude huizen welke nog bewoond worden.

zicht bij aankomst in het dorp Pariangan

de zijwanden zijn dikwijls in geweven bamboe, goed om door te kijken of voor de verluchting

029 huisjes waar rijst bewaard wordt

een geverfd huis

overal ligt hier rijst te drogen, soms tot halfweg de openbare weg

In het centrum bevindt zich een grote moskee, waar nu, vrijdagmiddag, mannen toekomen voor het gebed.

de moskee

Bij de rivier is er een soort openbaar badhuis, daar gaan de mannen eerst naartoe voor ze de moskee betreden.

het water van de rivier stroomt door badhuis (wc en wassen)

Vele mensen uit het dorp blijven buiten de moskee, ze blijken hun godsdienst niet meer te practiseren.

deze beide mannen gaan naar binnen, het zijn vooral de jonge mensen welke buiten blijven

We stoppen bij een eetkraampje

we eten saté met een soort pikante pindasaus

wij, westerse toeristen krijgen geen plastieken bord, gewassen met rivierwater, maar een mandje waarop een proper papierenschaaltje, speciaal bestemd voor voedsel, gelegd is

het landschap aan de overzijde van de weg

In Tabek is er nog een groot clanhuis te zien. Elke clan had een soort voorzitter welke de vergaderingen leidde en het dorp of de clan vertegenwoordigde.

het lange clanhuis in Tabek

een open gebouw boven een water met vissen

hier een detail van het dak, naar de horens van de koe (of buffel) gemaakt

een lokaal kindje dat ook weer grote ogen open trekt voor die vreemde wezens zonder hoofddoek, met blote armen en een witte huid

Het koninklijk paleis van de Minangkabau is het laatst aan de beurt. Het oorspronkelijke paleis stond ergens anders en werd tijdens de oorlog met de Nederlanders in 1803 verwoest. Toen kwam er ook een einde aan het koninkrijk.

Op het einde van de 20^ste eeuw werd er een reconstructie gebouwd op ongeveer de huidige plaats. Dit gebouw brandde af in 2007. Een nieuw gebouw werd opgericht, hieraan is 5 jaar gewerkt. Omdat het bijgeloof niet toelaat op dezelfde plaats te bouwen, is het huidige paleis een eindje verder van de weg opgeschoven.
Tijdens de brand zijn er vele artefacten in de vlammen opgegaan. Daarom is er nu nog weinig in d vitrines te zien.
Het huidige gebouw is geen kopie van het originele, maar de indeling en de bouwstijl werden gerespecteerd.

het koninklijk paleis

de kledij van de koning en de koningin, waarschijnlijk uit de 18^de eeuw

ook hier weer de verkleedde poppen, alles voor een beetje geld

De koning was een belangrijk man, maar omwille van het matrilineaire systeem was de moeder van de koning heer en meester (of heerseres en meesteres) in het paleis. Het was immers haar huis.
Haar troon, een kussen op de grond, bevond zich tegenover de toegang tot het paleis. Het bezoek werd eerst bij haar geleid, pas als zij de toestemming gaf, mocht de bezoeker in audiëntie bij de koning gaan.

de troon van de koningsmoeder

of al deze verhalen ergens een wetenschappelijke achtergrond hebben weten we helemaal niet

om het geheel wat echt te laten lijken lopen er verkleedde mensen rond, net zoals in het echte paleis ….. Indonesiërs en bij uitbreiding alle zuidoost Aziaten, houden immers van dergelijke voorstellingen

bezoekers bij de vleet, geen westerlingen te zien

zicht vanop de eerste verdieping naar de gelijkvloerse verdieping

De koning en de koningin, de moeder en de vader van de koning, de gehuwde dochters van de koning, allemaal hadden zij een kamer op de gelijkvloerse verdieping.

de kamer van de koning en de koningin bevond zich, net zoals de andere kamers, na een reeks van 7 kleurrijke gordijnen. In het gebied van de gordijnen mediteerde den boeddhistische en hindoeïstische koning, achter de gordijnen was de slaapkamer, afgescheiden door gordijnen

alle figuren op de gordijnen hebben een specifieke betekenis

kamers van de getrouwde dochters van de koning

De ongehuwde dochters van de koning hadden hun verblijf (of beter hun gevangenis) boven.

één grotere kamer voorgesteld. Origineel waren er 5 kamers die vrij klein waren

nu heeft men nog 

de gids geeft graag veel uitleg, of ze houdt van verhaaltjes vertellen

Voor elke kamer was een zitplaats (kussens op de grond) rond een schaal, een klein tafeltje.

Op de schaal werd het voedsel voor de koning en de koningin, of bezoekers, bediend. De koning mocht eerst een schep nemen, dan pas elk van de 3 andere personen rond het tafeltje. Ieder mocht enkel dat nemen dat letterlijk voor zijn neus lag.

De keuken telde 2 gedeeltes, links waar het 12-koppig personeel sliep, rechts de eigenlijke keuken. Wanneer de koning of zijn moeder trek had, werd er eten besteld en opgediend.

de keuken, foto van boven genomen

de plaats waar er werd gekookt. Alles werd met hout gestookt

De muren én het plafond zijn bedekt met kleurig houtsnijwerk. Ook hier heeft elke vorm, elk figuur zijn betekenis

voorbeeld van een gedeelte van een muur

en het plafond

Voor het paleis staat een erg grote rijstopslag-gebouw. Vroeger waren er 9 dergelijke gebouwen, maar wel veel kleiner. Een deel van die rijstopslag kon ook gebruikt worden als de rijstoogst mislukte, of als er een ramp gebeurde en een deel van de bevolking over te weinig rijst beschikte.

Links achter het paleis staan 2 kleinere gebouwen. Eén is de moskee voor de koninklijke familie, het tweede is het paleis van de oudste zoon van de koning. Hij was de toekomstige koning.

het huis van de oudste zoon van de koning

het kleinere gebouw in het midden is de moskee

Helemaal achteraan in de tuin was het bad van de koning, met 7 kunstmatige watervallen. Het bad bevond zich achter bomen zodat de koning in het stromende water zijn behoefte kon doen of een bad kon nemen.

achter de hoge boom rechts was de koninklijke badkamer. Het grotere gebouw op de achtergrond was het gebouw van de regering, symbolisch gebouwd. Het Minangkabau koninkrijk was deels autocratisch, deels democratisch. Links wordt het autocratisch deel voorgesteld: een geheel gesloten gebouw. Rechts wordt de democratie voorgesteld: een open gebouw

Op zaterdag maken we een traditie mee van de Minagkabau, de stierenrennen of Pacu Jawi (paatsju djaawi). Dit spektakel vindt reeds meerdere eeuwen plaats, traditioneel gedurende de maand augustus, begin september, gedurende 4 of 5 weken. Na de oogst van de rijst, begin augustus, worden de stoppels uit de velden gehaald en staan de rijstvelden even zonder planten. Het veld staat dan onder water. Hiervan werd gebruik gemaakt om stierenrennen te organiseren. De oogst was binnen, er mocht gefeest worden.
De laatste jaren echter vinden de stierenrennen plaats op de meerderheid van de zaterdagen, maar niet steeds op dezelfde locatie. Zo komt het feest in elk gebied wel eens voor (en het is hier toch steeds zomer).

170923-001 het ontvangstcomité voor de VIP’s. Vermits we vrij vroeg ter plekke zijn, krijgen we dezelfde ontvangst (wij betalen, lokale mensen uiteraard niet)

Het geheel is een volksfeest met muziek, eten en drinken (geen alcohol want Minangkabauers zijn moslim), en kinderattracties.

er zijn duidelijk de eigenaars van de stieren en de mensen die de stieren manipuleren

het veld waar straks de stierenrennen zullen plaats vinden

de eindmeet, 200m verder dan de start

het geheel is een sociaal gebeuren tussen de verschillende families Minangkabauers

er zijn mooie dieren bij

sommige mensen gaan aan de overzijde bij een soort podium staan. Straks zullen ze af en toe in allerijl moeten gaan lopen omdat een losgeslagen stier in hun richting komt

beetje bij beetje worden de stieren aangevoerd, sommige komen te voet, andere worden met de vrachtwagen aangevoerd

Stierenrennen worden gehouden met telkens een koppel stieren. Zij krijgen een soort juk om, deels uit bamboe, deels uit hout. De vorm van dit bamboe-houten tuig is deze van een boot.

de stieren worden bij het begin van het veld gebracht, tot dan alles rustig

daar komt een man met een juk

het juk sluit zeer nauw aan op de nek van de stier en dat vermoedelijk pijn aan de dieren. Vanaf dan worden ze wild en gaan ze af en toe gaan lopen

Elke stier krijgt zo een juk om, beide jukken worden dan met touwen aan elkaar gebonden.

nu nog beide stieren naast elkaar krijgen

ook deze stier is niet te houden, hij rent weg over het veld. Gelukkig staan er op verschillende plaatsen mensen die erheen sprinten en ze opnieuw vasthouden

beide jukken worden met een touw samen gebonden

De onderzijde van elk van beide stelt een ploeg voor. Een soort jockey staat met een voet op het ene, met de andere voet op de andere ploeg. Ondertussen worden de stieren tegen gehouden door heel wat jonge mannen.

alles is klaar voor de start. Het startsein wordt gegeven door een man met een megafoon

lossen en de ren begint

De ruiter houdt zich vast aan de stierenstaarten, de helpers laten de stieren los. De stieren beginnen vliegensvlug te lopen, hopelijk naar de finish 200m verderop.

het stel rent in een hoge vaart

de stieren rennen ….

wij staan op een zeer goede plaats, veilig boven aan een zijde van het veld

Doel is dat de ruiter op de ploegen blijft staan tot het einde, een teken dat hij een goede ruiter is.
De stieren welke op die manier de ruiter over de meet krijgen, zijn veel meer geld waard, worden goed verzorgd en eventueel duur verkocht.

deze jockey haalt het niet, hij moet lossen

deze staat voorlopig nog recht

het is blijkbaar een traditie dat de jockey probeert de staart van de stieren vast te houden met zijn tanden!

deze jockey zal niet in de staarten bijten, hij heeft immers een sigaret in de mond!

na een klein uurtje op de rennen en alles wat er aan vooraf gaat, toe te kijken, vertrekken we weer. Vele anderen komen nog maar pas toe

de vele vrouwen welke meegekomen zijn, zitten wat meer op afstand. Ik kijk liever naar het spektakel -Gaia zou zich hier slecht voelen, denk ik

Morgen gaan we weer richting noordelijk halfrond, hier was het meest zuidelijk punt op Sumatra