Reisverhaal «Keihard onverhard tot in Cusco»

Het jaar van de zomer: deel 2 | Peru | 0 Reacties 06 Oktober 2008 - Laatste Aanpassing 28 Mei 2010

Onze volgende bestemming is evident. Het gekozen traject is dat minder.
Op 7juli 2008 door meer dan 100 miljoen mensen verkozen tot een van de zeven nieuwe wereldwonderen. "The Lost City of the Incas", Machu Picchu.
Als tegengewicht voor het voor de hand liggende en vooral omdat we willen voelen en ervaren hoe de "gewone man in de straat" zich in dit land verplaatst kiezen we voor een niet alledaagse route...

Leoncio Prado (Pacaya Samiria) 128m - Yurimaguas 150m
2 nachten en 2 dagen varen over de río Marañon.

Leoncio Prado: Een dorpje waar de mysterieuze río Samiria zich vervoegt met de río Marañon. Een dorpje waarvan de naam klinkt in de harten van de Cocamas-Cocamilla indianen.

Nadat we gisteren in Leoncio Prado aan boord waren geklauterd van de Eduardo II en een plekje voor onze hangmat hadden veroverd hebben we, dankzij de vermoeidheid en de oordopjes, toch nog redelijk geslapen. Van zodra de zon opkomt is er leven aan boord. Meteen gaat de TV aan en worden, met stemvolume op volle kracht, nieuwe conversaties in het leven geroepen of worden die van de avond voordien verder gezet. Dat er eventueel opvarenden zijn die nog (willen) slapen wordt geen moment in overweging genomen. Wanneer de bel voor het ontbijt gaat haast iedereen zich naar de achtersteven van het schip. Met een kommetje in de hand wordt een lange rij gevormd. Wij, nieuwelingen, weten natuurlijk niet van dat kommetje maar vinden dat eigenlijk helemaal niet zo erg. Het brouwsel dat er met een kanjer van een pollepel wordt ingeschept is dofgrijs van kleur en lijkt zo sterk op afwaswater dat mijn anders zo sterke honger naar vreemd voedsel in een fractie van een seconde wordt gestild. Het broodje met het fluoroze lapje vlees volstaat als ontbijt. Blijkbaar zijn er vannacht al redelijk wat passagiers van boord gegaan zodat er wat meer ademruimte is en het aantal koppen per toilet/douche (er zijn er vier) minder (maar nog steeds veel) is. Zoals het vaak de gewoonte is in zuid Amerika is douche en toilet één ruimte. De porseleinen toiletrand (wc bril is er niet) is dus altijd nat en je weet nooit zeker van wat.
We zijn met z'n vieren. Toeristen bedoel ik. Een jonge kunstige dame uit Frankrijk, een slimme ietwat eigenaardige Finse biologe die een studie maakt in het Amazone gebied en wij twee. Alle andere opvarenden zijn ´endemisch´. Vanuit onze hangmat kijken we naar "het leven zoals het is" op de Eduardo II. Net zoals op de Amazone glijden af en toe kleine dorpjes op de oever van de río Marañon aan ons voorbij. De hutjes zien er een stuk armzaliger uit dan in Brazilië. Ook voor deze mensen is de passage en/of het aanmeren van de boot het event van de dag. Kinderen en oude dames komen aan boord om wat lekkers te verkopen. Voor ons weer de gelegenheid om iets nieuws te proeven. Contact verkrijgen met de volwassenen gaat zoals steeds het makkelijkst via de kinderen. De meeste kinderen moeten hun dagen op de boot zien door te komen zonder speelgoed. Behalve eentje die een levende schildpad heeft met een gaatje in haar schild. In dat gaatje is een draadje geknoopt zodat het arme diertje nooit verder dan één meter naar de vrijheid kan kruipen.  Ik deel wat kleurpotloodjes uit en witte vellen papier. Meteen gaan de kinderen aan het tekenen. Niet zoveel later komen ze hun kunstwerkjes tonen. Met het auto-tje dat ze als beloning krijgen zijn ze uren later nog aan het spelen. Van de mama's en papa's krijgen we een vriendelijke glimlach en het duurt niet lang of de dapperste in de groep komt langs voor een babbel. Wanneer de bel gaat wordt het gesprek gestaakt. We halen ons Tefalpotje uit de rugzak en sluiten aan in de rij. De kip met rijst en saus is lekkerder dan ze er uit ziet. We verorberen onze maaltijd in de hangmat terwijl voor de derde keer vandaag, Anaconda III op de TV te zien is. Weer gaat er een nacht in de hangmat voorbij. Wanneer ik 's ochtends mijn ogen open staan er al enkele kinderen rond de hangmat met tekeningen in de hand. Op de achtergrond verzwelgt met veel smaak, de reuze anaconda voor de zoveelste keer haar slachtoffers.

Yurimaguas 150m - Tarapoto 350m 
Een flinke rit van 8 uur in een pick-up.

Yurimaguas: "Perla del Huallaga" Een stad in het stomende Peruviaanse regenwoud. Gelegen aan de samenvloeiing van de Huallaga en Paranapura rivieren. Hoofdstad van de Alto Amazonas provincie in de Loreto regio. De poort tot het regenwoud. Hier stopt (of begint) het asfalt.

Rond de middag meren we aan in Yurimaguas. De eigenaars van de motortaxis zijn al aan boord nog voor we helemaal stil liggen en bieden hun diensten aan. We willen naar de terminal maar stranden aan de pick-up stopplaats. De chauffeurs van de pick-ups gooien zich voor onze motortaxi en schreeuwen om ter hardst. Wanneer je nog maar in de richting van hun wagen kijkt dragen ze je rugzak er naar toe. De concurrentie is meedogenloos hier. We belanden in dezelfde pick-up als de Française. Wanneer er echt geen vracht of mensen meer bij kunnen vertrekken we. De tocht brengt ons over berg en dal. Leuk om terug reliëf te zien en te voelen. Kippen hangen ondersteboven aan de zijkant van de pick-up. De wind waait door hun veren. Ze hebben er ocharme kippenvel van gekregen... Door wegwerkzaamheden is het laatste stuk van de weg pas rond 19u open voor verkeer. Déjà vu gevoel. Het startsein voor een krankzinnige rally door stof en stenen wordt gegeven...

Tarapoto 350m - Bellavista - Juanjui - Tocache 497m
12 Uur klem op de achterbank van een auto over een weg die er eigenlijk niet is.

Tarapoto: "Ciudad de las Palmeras" ten oosten van de Selva Baja (beneden jungle). Gelegen in de San Martin Provincie van de San Martin regio.

Verbazing alom. Wat een gezellige en moderne stad! Het is genieten van het zwembad in ons hotelletje, van het lekkers in de straat en een lekker wijntje zelfs.

Verbazing bij de hoteleigenaar wanneer we zeggen dat we via Tocache naar Tingo Maria willen. We vinden een colectivo en stuiven even later over het asfalt. Na een uurtje ruilen we de macadam voor zand en stenen. Tegen soms 100 km/u hotsen en bosten we tussen rijden en zweven terwijl zweet langs onze rug tot in onze bilspleet druppelt. We slieren rakelings langsheen de wegenwerkers. In Juanjui wisselen we van auto en van chauffeur. Vier volwassenen een kind en een kip wachten op ons. De kip wordt bedolven onder de vracht en onze rugzakken. Het ergste wat je kan overkomen in Zuid Amerika is dat je als kip geboren wordt... Stenen knallen tegen het koetswerk. Vreemd geluid achteraan. De kogellager van het rechter achterwiel is eraan voor de moeite. Na een uur zwoegen in een ongenadige zon krijgt de chauffeur het toch gefikst. Chapeaux! We stormen verder en proberen de verloren tijd in te halen. Af en toe een gewapende burger langsheen het parcours... Het is donker in Tocache en we zijn doodop. Nu nog verder rijden is te gevaarlijk. De chauffeur brengt ons naar een hotel. Een kamer zo groot en mooi (het zou er eentje van een Ibis hotel kunnen zijn) voor nog geen 9 euro. We wassen het stof van ons lijf en kruipen tussen de welriekende lakens.

Tocache 497m - Tingo Maria 655m
4 Uur in de wagen in aangenaam gezelschap.

Tocache: Hoofdstad van de provincie Tocache in de San Martin regio. Formeel is hier de noodtoestand nog steeds van kracht. Dit was tot voor enkele jaren het domein van terroristische groeperingen zoals Sendero Luminoso en MRTA (Movimiento Revolucionario Tupac Amaru). Peru doet er alles aan om "het kwaad" uit te roeien. De “fuerzas armadas” (strijdkrachten) zijn hier de baas.
Belangrijkste groente: Coca...

04:00u : In opdracht van onze chauffeur maakt de hoteluitbater ons vriendelijk wakker. Om 05:00u zijn we al weer onderweg. Minder stof want het is beginnen regenen. Onderweg pikken we passagiers op. Onder het motto "er kan er altijd wel eentje bij" plooien er zich af en toe enkele tussen de bagage in de achterbak van de stationwagon.  Dit is pas carpooling! Een medepassagier vertelt over de streek, over de problemen van vandaag en vroeger, over zijn land waar hij zo trots op is. "Let een beetje op met de Peruvianen" zegt hij. "Het zijn gehaaide zakenmannen. Enkel de Chinezen zijn nog erger!" En we lachen allemaal.

Ontbijt in Tingo Maria 

Tingo Maria 655m - Von Humboldt - Zungaro - Ciudad Constuticion +/-400m
11 Uur in auto en pick-up langsheen canyons en jungle.

Tingo Maria: Hoofdstad van de Leoncio Prado provincie in de Huánuco Regio. Gelegen aan de río Monzón en de río Huallaga in de Ceja de Montaña (wenkbrauw van de berg). Tussen de cordillera Azul en de jungle lowlands in het Oosten. De berg La Bella Durmiente (de schone slaapster) is van overal in de stad zichtbaar. In het regenseizoen zijn ze hier soms dagen van de buitenwereld afgesloten.
Belangrijkste groente: Coca...

Twee e-mails. Twee mensen getroffen door die vreselijke ziekte. Het maakt ons droef maar doet ons ook weer beseffen dat je je dromen achterna moet gaan.
Om 07:00u met de motortaxi naar de auto´s richting Pucallpa. Ze zijn hier nog zotter dan elders. Wegenwerken doen ons om de vijfhonderd meter stoppen en weer optrekken. Helemaal omhoog over de Father Abad pas. Boven de canyon, vier kilometer lang en tweeduizend meter diep. Wauw! Dan door de bodem (Boquerón Abad). Watervallen, varens, jungle. Het is adembenemend. Ook onze rijstijl. Er zijn stukken asfalt. Letterlijk want op vele plaatsen ligt het wegdek in de rivier. De banden gieren in elke bocht.
Controles, uit-en-te-na, door zwaargewapende militairen. Bergen maken plaats voor jungle. De temperatuur stijgt met de minuut. Aan km86 of het dorpje Von Humboldt moeten we rechtsaf. Hier gaan we op zoek naar een pick-up die ons langsheen de "Carretera Marginal de la Selva" naar Puerto Bermudéz zal brengen. We smelten zowat. De verhoogde pick-up heeft minder moeite met de putten en bulten dan wij. "Marginal" begrijp ik volkomen! "Carretera" minder want hier is geen centimeter asfalt te bespeuren. Jungle links en rechts maar ook veel verbrande aarde. Er is toch genoeg, waarom er zuinig mee omspringen? Boomstammen over de rivieren kraken onder het gewicht van de zware auto. Iedereen houdt de adem in. In het jungle dorpje Zungaro worden we bekeken wanneer we wachten op weer een andere pick-up. De tropische regenbui is voorbij, de lekke band vervangen. Het is donker wanneer we in Ciudad Constutición arriveren.

Ciudad Constutición +/-400m - Puerto Bermudéz 450m
Slechts 3 uurtjes en slechts met 7 in een auto.

 Ciudad Constitución: "I heave a Dream" riep voormalig president Fernando Belaunde uit. Laat ons in het midden van Peru, in het midden van de jungle een nieuwe stad bouwen. Het zal de navel van Peru worden, het beloofde land, "Villa Constutición". Negatief advies werd weggewuifd en enkele honderden families uit de Arequipa regio werden naar hier verhuisd.
Belangrijkste groente: Coca...

Stof, een aardeweg, een brug en verpauperde huizen. Een ietwat eigenaardige atmosfeer. De kip met rijst is lekker. De prijs wordt aangepast aan het briefje dat we boven halen. Tot een kot in de nacht horen we de straatpredikant, gesterkt en versterkt door een kanjer van een geluidsinstallatie, al roepend en tierend de verderfelijke zwakte van het vlees bezweren en (waarschijnlijk) het einde van de wereld aankondigen. Als een geschenk uit de hemel brengen oordopjes rust en vrede in ons middenoor.
Jesús (zie Puerto Bermudéz) noemt het Ciudad Prostitución...

Een klein stukje uit het verslag over deze stad van een medische hulpverlener van het A.M.O.R. project. 
... It's awful because people in her situation don't have the money or ability to travel to somewhere such as Pucallpa or Lima to have anything done. Another woman we saw was terminally ill with cancer…it started as cervical cancer and had eaten up her uterus, part of her bladder, ovaries, and possibly more. If death and despair has a smell, I smelt it on her. It is so saddening… she is trying to raise money to go to Lima so she can "get better" and all we could do for her is give her some vitamins and something for the pain. So many people without a way of hope or survival…

noot: Pucallpa waarvan sprake in de tekst is minder ver van Ciudad Constitución dan Tingo Maria waar wij ´s ochtends vertrokken waren.

Puerto Bermudéz 450m - La Merced - Huancayo 3271m
8 Uur ´gesandwiched´ in een pick-up + 4 uur plaats zat in de bus

Puerto Bermudéz: Hoofdstad van het gelijknamig district in de Oxapampa provincie van de Pasco regio. Gelegen aan de río Pichis-Pachitea. Na 20 jaar reizen waarvan 2 jaar te voet door de Andes, de thuisbasis van Jesús López de Dicastillo die met zijn radio programma blijft proberen de mensen hier zachtjes een milieubewust geweten te schoppen.

Eindelijk zijn we er! Ondanks het gegrom van de excentrieke Jesús die op zolder op duivenjacht is vinden we rust in Albergue Humboldt. Het moet gezegd, deze geflipte genie heeft stijl. Iedereen is welkom in zijn (letterlijk) open huis. De meest vreemde creaturen zijn er te gast. "Ah, dat is een Chicharra-Machaco" zegt hij wanneer ik op een avond het voorhistorische insect toon dat op mijn hand zit. "Zeker twee jaar geleden dat ik er nog eentje gezien heb."
We zijn helemaal tot hier gekomen om afscheid te nemen van de jungle, dus neemt hij ons mee naar Forestal Reserve "San Matias". Heftig is het. Primair regenwoud, geen pad. Overal op en onder want Jesús gebruikt vrijwel nooit de machete. De jungle is woest en spuwt een storm over ons. Water guts van onze lijven. Roze flitsen boven onze hoofden. De rivier zwelt. We zoeken een schuilplaats maar vinden geen. Ploeteren verder. Tot ook Jesús ongerust wordt. We ontvluchten haar en de vrede keert weer.

Heel vroeg al zitten we met 5 op de achterbank. Raampje moet open want mijn elleboog kan er niet meer bij. We stijgen en boven op de pas is het alsof de jungle zich wil verontschuldigen voor gisteren. Diep beneden ons en zover het oog reikt zien we het dampende oerwoud zoals we het nog nooit hebben gezien. Absoluut en voor eeuwig op ons netvlies gebrand! Dank U wel!
Even stoppen we in een piepklein dorpje. Een meisje raapt na tien minuten staren al haar moed bijeen en vraagt ons vanwaar we zijn. Belgica, Europa, het zegt haar helemaal niets. Verder dan de dorpsgrens is zij nog nooit geraakt...
Ook "dank u wel" wanneer we na 8 uur uit de pick-up ontplooien. Meteen de bus in. De houten hutjes worden vervangen door lemen huisjes in de kleur van de aarde. Vanmorgen nog in de jungle, nu in de Andes. De zon gaat onder. We zijn boven de 4000 meter en de bergen kleuren goudgeel. Wauw!

Huancayo 3271m - Ayacucho 2748m
10 Uur met de bus door de onverharde Andes.

Huancayo: Gelegen in de Mantaro vallei en hoofdstad van de Junín regio en van de Huancayo provincie. Heel lang geleden woonde hier de Wankas. Nadien kwamen de Wari´s, later de Inca´s en toen de Spanjaarden.

We laten ons afzetten aan hostel Pussy Cat. Oeps verkeerde keuze denk ik. Dit bed ziet er wel heel erg ´bereden´ uit. Moest het kunnen spreken... We eten bij de chinees. Er zijn er meer dan genoeg in deze stad. De jongeren op de straat halen hun beste Engels boven. Vriendelijke mensen hier.
In het schoenmakersstraatje laten we de losgekomen naden van onze schoenen stikken. "Hoeveel moeten we?" "Eén sol" 25 Eurocent voor een half uur werk. We geven het dubbele maar voelen ons toch een beetje schuldig.
We eten cuy (guinees biggetje). Het gefrituurde beestje ligt met wijd gespreide pootjes op ons bord en kijkt ons zielig aan. Het is lekker maar voelen ons toch een beetje schuldig.
Jammer dat de trein naar Huancavelica niet rijdt. ´t Zal terug bus worden morgen.

Wat een tocht. De bus volgt de aardeweg langsheen de río Apumirac. Soms naast ons, soms honderden meters beneden ons. De bergen kleuren geel, rood en grijs tegen een staalblauwe hemel.

Ayacucho 2748m - Andahuaylas 2926m
12 Uur hoge toppen scheren in de Andes

Ayacucho: 
Interessante geschiedenis:
De Pikimachay grot en zijn oudste menselijke resten in Zuid Amerika (20.000 jaar vóór onze tijdrekening). Ruines van de hoofdstad van de Wari cultuur.
Bewogen geschiedenis:
De ´bevrijder´, Simón Bolívar wijzigde de oorspronkelijke naam Huamanga in Ayacucho na de bijzonder bloedige slag op de Pampa de Quinuam op 9 december 1824, die een einde maakte aan de Spaanse overheersing in Peru.
Maar ook Abimael Guzmán en zijn "Lichtend Pad" heeft hier zijn geweldadige militaire vleugel laten geboren worden. Wie niet vóór Mao is moet eraan! Duizenden (arme boeren. priesters, leiders van vakbewegingen, vertegenwoordigers van het volk ...) werden meedogenloos afgeslacht. De gewapende burgers die het recht in eigen handen hadden genomen ontspoorden. Bij verdenking van "verlichte" sympathieën werden volledige indianen dorpen uitgemoord. President Fujimori zag deze aanpak wel zitten en gaf de burgerwachten een militaire status. Pas in de jaren negentig kwam er zo goed als een einde aan deze waanzin.
Ayacucho oftewel City of Blood

Maar liefst 33 kerken in deze stad.
Dansers op een plein dansen de wilde, vurige dansen van de Andes. En dat op deze hoogte, amaai! Het is hier echt mooi en de mensen zijn bijzonder aangenaam maar spreken over het verleden doet men hier niet! Om het te kunnen vergeten wil men de oude naam terug.
Huamanga !

Over smalle, hobbelige aardewegen stijgen we enkele keren tot boven de 4000 meter. De Andes is goudgeel net als het stof in onze neus. Voor twee is er geen plaats. We houden ons hart vast wanneer de bus achterwaarts een iets breder stukje naast de afgrond opzoekt. Het lijkt of we het einde van de wereld hebben bereikt en toch wonen er hier en daar nog mensen in het niets. Met een os en een houten ploeg tracht een boer de aarde naar zijn hand te zetten. Het leven is hier waarschijnlijk even hard als de bodem van rotsen en steen.
Een condor zweeft boven zijn schaduw. Wauw!
De avondzon kleurt de wolken boven Andahuaylas.

Andahuaylas 2926m - Abancay - Cuzco 3310m
Met 12 uur vertraging 12 uur in een ellendige rotbus

Andahuaylas: La pradera de los celajes (prairie van gekleurde wolken). Hoofdstad van de Andahuaylas provincie.

Het was een gezellige avond en zo vroeg uit ons bed doet een beetje pijn. Er is onrust in de straten. Grote keien op de weg. De mensen zijn ongelukkig en schreeuwen het uit. Twijfel over ons vertrek. Na nog geen 500 meter zoekt de buschauffeur een uitweg voor het aanstormende geweld. Achter de hekken zijn we veilig. We wachten af op het centrale plein en merken al vlug dat ze niet boos zijn op ons maar op hun president. Wanneer ´s avonds de rust min of meer is weergekeerd verlaten we via een sluipweg de stad. Twee Belgen hebben voor één keer hun fiets in de bus geladen en reizen met ons mee. Af en toe liggen er stenen in de weg. De weg is slecht en nog nooit hadden we zo weinig plaats voor onze benen. Om 01:00 u arriveren we in Abancay. Teleurstelling wanneer blijkt dat we met dezelfde bus verder moeten. Een spurtje van het toilet naar de bus want hij is al vertrokken!

"Quiero ver la puesta del sol en Cusco" zong Johan verminnen (in het Nederlands).
Wij zien ze niet ondergaan maar wel opkomen, de zon, boven
Cuzco...