Reisverhaal «Koyasan: spiritualiteit en cynisme op een berg»

Sakura trip 2018 | Japan | 4 Reacties 08 April 2018 - Laatste Aanpassing 04 Juni 2018

Mijn zintuigen tintelen tomeloos. Aan weerszijden van het mooi, geplaveide pad duikt een wirwar van oude, verweerde grafmonumenten op. Het overwoekerende mos zuigt me naar zich toe. Ik wil de dikke, weerbarstige laag aaien, ruiken, proeven, maar blijf met ontzag toekijken. Kanji-tekens zijn diep in de stenen gebeiteld. Mijn handen willen ze ontcijferen door ze te betasten alsof het braille is. De namiddagzon baant zich een weg tussen de hoge bomen die waarschijnlijk nog ouder zijn dan de graven. Met het doffe geluid van mijn voetstappen jaag ik de echo van vogelgeluiden weg zodat er alleen doodse stilte zindert. Ik ril van extase. En nog veel meer van de kou.

De pelgrimsroute loopt recht naar het mausoleum van Kobo-Daishi, de eerste bewoner van de berg Koya en de stichter van het shingon-boeddhisme. Twaalf eeuwen geleden richtte hij hier kloosters op waar de monniken konden bidden, ver weg van de wereldse verlokkingen. Ik word verleid om niet op het rechte pad te blijven en verken de onverharde wegeltjes tussen, rond en achter de graven. Waar de onstuimige natuur en de verwildering van de monumenten nog meer egard hebben. Waar de kleuren van de slabbetjes en gehaakte mutsen van de godenbeeldjes niet blinken, maar grauw en verschoten zijn.

Hier geen sterrencultus zoals op Père Lachaise. Al eeuwenlang worden hier monniken begraven. Hoewel er volgens het Shingongeloof geen doden zijn, alleen wachtende zielen. De geesten van de monniken wachten tot Kobo-Daishi opstaat als de nieuwe boeddha. Een plaatsje op deze begraafplaats is nog steeds felbegeerd. De nieuwe graven blinken alsof het prijskaartje er nog aan hangt.

***

"5h30 dinner, curfew at 9 p.m., 6h30 morning ceremony, 7h30 breakfast and 9 a.m. checkout time", dreunt de monnik het strakke schema op. Gevolgd door een brede glimlach. Hij sluit af met: "You can pay tomorrow with visa."

Ik lach ook breed en een beetje zuur. Het is niet goedkoop om in dit klooster te overnachten. Koyasan groeide uit tot een groot tempeldorp met meer dan honderd kloosters. Al van bij het ontstaan stonden ze open voor pelgrims. Nu kunnen in de tempels ook toeristen overnachten, en dat is een net iets lucratievere bezigheid.

Half verkleumd kruip ik onder de kotatsu, een lage tafel waar een elektrisch deken onder zit. Ik sidder terwijl de warmte al mijn poriën binnendringt en meteen een gelukzalig gevoel over al mijn ledematen verspreidt. Mijn tatamikamer is ruim, helder en smaakvol ingericht. Ik moet wel de klok in de gaten houden.

Ik voel me geen pelgrim, wel een luxedier. Als ik me in de grote tatamiruimte voor een van de lage dienborden installeer, tel ik wel een tiental kleine schoteltjes en potjes. Voor mijn benen verkrampen onder mijn lijf, zet ik me in kleermakerszit. De maaltijd is volgens het boeddhisme strikt vegetarisch. Het is het kleine tomaatje, perfect geschild, met het kroontje er nog op, dat de show steelt. Ik laat elke hap zachtjes binnenglijden zodat de smaken zich volledig openbaren.

***

Het zou zonde zijn om het ochtendritueel te missen, enkel en alleen omdat ik de moed niet heb om van onder mijn warme deken te kruipen. Ik ben nochtans al een tijdje wakker. De washipanelen voor de ramen weren het ochtendlicht niet.

"My jappinglish is very good", grinnikt de hoofdmonnik terwijl hij op zijn smartphone spiekt.

Het gewillige toeristenpubliek lacht. Er lijkt geen ochtendverzuim. De stoeltjes in de kleine tempelruimte zijn bijna allemaal ingenomen. Ik observeer mijn lotgenoten. Ik ontwaar jolige blikken, maar ook spirituele ernst. We gaan dan ook onze waardering betuigen aan de boeddhistische heiligen en onze voorouders herdenken. Het is de hoofdmonnik menens. Als je niet diep genoeg buigt of als de as van de wierookstokjes naast het vuur valt, krijg je een standje en moet je het opnieuw doen. De religieuze sensatie gaat aan mij voorbij, maar nederig ben ik wel.

De ochtendzon heeft de ijzige kou verdreven. Tussen de tempels en vermiljoenrode pagode van Danjogaran, die het icoon van de stad en het shingon-boeddhisme is, kom ik Rob en Jozette tegen. Ik leerde het Nederlandse koppel kennen in Nara en we reisden samen naar Koyasan. Ze hebben vanochtend dezelfde soort ceremonie beleefd. Alsof hij mijn gedachten kan lezen, vraagt Rob zich af waarom ik, die weinig voeling heb met het spirituele, toch naar hier kom. Ik hou van de ingetogen sfeer die rond de tempels hangt. Het is ook fascinatie. Ik bewonder de toewijding van de gelovigen. Op zich hoef ik zelf niet te bidden. Het liefst wandel ik ergens een tempel binnen waar een ritueel bezig is. Ik ben liever alleen toeschouwer.

De wereldse verleidingen liggen slechts een kabelbaan en een tocht met de boemeltrein verwijderd van Koyasan. En ook de toeristen brengen massaal het heidense vertier mee naar dit sacrale oord. Ik ben iets te nuchter om mij over te geven aan deze spirituele beleving. Overnachten in een boeddhistisch klooster is veel meer dan dat. Het brengt mij opnieuw een stap dichter bij de Japanse cultuur.

Praktische informatie

Van Nara naar Koyasan: via Osaka: Nara - Shinimamiya (Osaka) - Hashimoto (Wakayama) - Gokurakubashi - Koyasan, 160 minuten, 1820yen, €14

Bus van Koyasan naar de hoofdstraat, voor Kumagai-ji neem je bus 2, bus stop Karukatado-mae, 330yen, €2,5, ongeveer 15 minuten. Op zich is de tocht niet zo ver, maar het is verboden te voet te gaan. Er is maar één stuk weg en daar rijden alleen bussen. Er is geen veilige plaats voorzien in de bochten voor voetgangers.

Kumagai-ji, 501 Koyasan, heel dicht bij de ingang van de begraafplaats, Japanese style deluxe room, gedeelde badkamer, half pension, €153 (duur als solo-traveller, de standard room van €100 was al uitverkocht)

Bezienswaardigheden: Okunoin-begraafplaats, met mausoleum van Kobo-Daishi - gratis, Danjōgaran, pagode en tempelcomplex - gratis, Kongōbu-ji, tempel - 500 yen.

In 2004 erkende Unesco Koyasan als werelderfgoed.